485. Concipiatur
illa sphærula, cujus semidiameter
[226]
æquatur distantiæ illi, ad
quam agunt actione satis sensibili particulæ corporum in lucis particulam, quæ cum
lucis particula progrediatur simul. Donec ipsa sphærula est in aliquo homogeneo medio
tota, vires in particulam circunquaque æquales erunt ad sensum, & cum nullus habeatur
immediatus incursus, motus inertiæ vi factus erit ad sensum rectilineus, & uniformis.
Ubi illa sphærula aliquod aliud ingressa fuerit diversæ naturæ medium, cujus eadem
moles exerceat in particulas luminis vim diversam a prioris medii vi; jam illa pars novi
r
Refert MN in fig. 70 superficiem dirimentem duo media, GE viam radii advenientis, H particulam
luminis; HE celeritatem, ejus absolutam, HS parallelam, SE perpendicularem, quæ est eo minor, quo
radius incidit magis obliquus: abc est sphæra, intra quam habetur actio sensibilis in particulam H, quæ est
adhuc tota in priore media: X, X', X" sunt loca plura particulis progredientis inter plana AB, CD parallela
superficiei MN, sita ad distantiam ab ea aqualem semidiametro sphæra He. Particula sita inter illa plana
ubicunque, ut in X, ea sphæra habebit suum segmentum FRL ultra superficiem MN: sit ejus axis RT, &
eodem axe segmentum QTZ priori æquale, ac mn planum per centrum parallelum MN. Segmenta mFLn,
mQZn ejusdem medii agent æqualiter. Segmenta FRL, QTZ inæqualiter, sed eorum vires dirigentur per
axem TR in alteram e binis plagis oppositis: adeoque & differentia virium dirigetur per eundem, qui
quidem perpendicularis est utique planis AB, CD. Ea actione via incurva radii sinuatur per XX'X". Prout
vis dirigetur versus CD, vel versus AB, curva erit cava versus easdem, & in mutatione directionis vis
ipsius mutabitur flexus curvæ. Si autem curva evaserit alicubi parallela plano AB; flectet cursum retro;
nisi id accidat accurate in situ vis = o, qui casus est in infinitum improbabilis. Id accidet in aliis radiis
citius, in aliis radiis serius, pro diversa absoluta celeritate radii, pro diversa inclinatione incidentiæ, & pro
diversa natura, vel constitutione particulæ, abeuntibus aliis particulis per QXIK, aliis per QXX'I'K', aliis
per QXX'X'T'K". Porro perquam exiguum discrimen in vi, vel celeritate, potest curvam uno aliquo in loco
a positione proxima parallelismo ad ipsum parallelismum traducere, quo loco superato adhuc summa
actionum usque ad O potest esse ad sensum eadem. Reliqua sunt hic, ut num. 306.
Consideratio
sphæræ, ad quam
extenditur vis
sensibilis agens in
lumen: inde vis
inter bina plana
parallela super-
ficiei dirimenti
media; inter quæ
vis agit.
