136. Hæc si ad concursum sectionum transferamus, habebimus utique non solum ideam
puncti indivisibilis, & inextensi, sed ejusmodi naturæ puncti ipsius, ut aliud punctum
sibi contiguum habere non possit, sed vel congruant, vel aliquo a se invicem intervallo
distent. Et hoc pacto sibi & Geometræ ideam sui puncti indivisibilis, & inextensi, facile
efformare possunt, quam quidem etiam efformant sibi ita, ut prima Euclidis definitio
jam inde incipiat:
punctum est, cujus nulla pars est
. Post hujusmodi ideam acquisitam
illud unum intererit inter geometricum punctum, & punctum physicum materiæ, quod
hoc secundum habebit proprietates reales vis inertiæ, & virium illarum activarum, quæ
cogent duo puncta ad se invicem accedere, vel a se invicem recedere, unde fiet, ut ubi
satis accesserint ad organa nostrorum sensuum, possint in iis excitare motus, qui
propagati ad cerebrum, perceptiones ibi eliciant in anima, quo pacto sensibilia erunt,
adeoque materialia, & realia, non pure imaginaria.
137. En igitur per reflexionem acquisitam ideam punctorum realium, materialium,
indivisibilium, inextensorum, quam inter ideas ab infantia acquisitas per sensus
incassum quærimus. Idea ejusmodi non evincit eorum existentiam. Ipsam quam nobis
exhibent positiva argumenta superius facta, quod nimirum, ne admittatur in collisione
corporum saltus, quem & inductio, & impossibilitas binarum velocitatum diversarum
habendarum omnino ipso momento, quo saltus fieret, excludunt, oportet admittere in
materia vires, quæ repulsivæ sint in minimis distantiis, & iis in infinitum imminutis
augeantur in infinitum; unde fit, ut duse particulae materiae sibi
[62]
invicem contiguæ
esse non possint: nam illico vi illa repulsiva resilient a se invicem, ac particula iis
constans statim disrumpetur, adeoque prima materiæ elementa non constant contiguis
partibus, sed indivisibilia sunt prorsus, atque simplicia, & vero etiam ob inductionem
separabilitatis, ac distinctionis eorum, quæ occupant spatii divisibilis partes diversas,
etiam penitus inextensa. Illa idea acquisita per reflexionem illud præstat tantummodo, ut
distincte concipiamus id, quod ejusmodi rationes ostendunt existere in Natura, & quod
sine reflexione, & ope illius supellectilis tantummodo, quam per sensus nobis
comparavimus ab ipsa infantia, concipere omnino non liceret.
138. Ceterum simplicium, & inextensorum notionem non ego primus in Physicam
induco. Eorum ideam habuerunt veteres post Zenonem, & Leibnitiani monades suas &
simplices utique volunt, & inextensas; ego cum ipsorum punctorum contiguitatem
auferam, & distantias velim inter duo quælibet materiæ puncta, maximum evito
scopulum, in querm utrique incurrunt, dum ex ejusmodi indivisibilibus, & inextensis
continuum extensum componunt. Atque ibi quidem in eo videntur mihi peccare utrique,
quod cum simplicitate, & inextensione, quam iis elementis tribuunt, commiscent ideam
illam imperfectam, quam sibi compararunt per sensus, globuli cujusdam rotundi, qui
binas habeat superficies a se distinctas, utcumque interrogati, an id ipsum faciant,
omnino sint negaturi. Neque enim aliter possent ejusmodi simplicibus inextensis
implere spatium, nisi concipiendo unum elementum in medio duorum ab altero
contactum ad dexteram, ab altero ad lævam, quin ea extrema se contingant; in quo,
præter contiguitatem indivisibilium, & inextensorum impossibilem, uti supra
demonstravimus, quam tamen coguntur admittere, si rem altius perpenderint; videbunt
sane, se ibi illam ipsam globuli inter duos globulos inter jacentis ideam admiscere.
139. Nec ad indivisibilitatem, & inextensionem elementorum conjungendas cum
continua extensione massarum ab iis compositarum prosunt ea, quæ nonnulli ex
Leibnitianorum familia proferunt, de quibus egi in una adnotatiuncula adjecta num. 13.
dissertationis
De Materiæ Divisibilitate, & Principiis Corporum
, ex qua, quæ eo
Eadem in punctis:
idea puncti
geometrici
translata ad
physicum, &
materiale.
Punctorum
existentiam
aliunde
demonstrari: per
ideam acquisitam
ea tantum concipi.
Puncta simplicia,
& inextensa ab
aliis quoque
admissa: sed iis
præstare hanc
eorum theoriam.
Impugnatur
conciliatio
extensionis
formatæ ab inex-
tensis petita ab
impenetrabilitate.
