51. Idem ope Geometriæ magis adhuc oculis ipsis subjicitur. Exponantur per rectam AB
tempora, ac per ordinatas ad lineas CD, EF, abruptas alicubi, diversi status rei
cujuspiam. Ductis ordinatis DG, EH, vel punctum H jaceret post G, ut in Fig. 5: vel cum
ipso congrueret, ut in 6; vel ipsum præcederet, ut in 7. In primo casu nulla responderet
ordinata omnibus punctis rectæ GH; in secundo binæ responderent GD, & HE eidem
puncto G; in tertio vero binæ HI, & HE puncto H, binæ GD, GK puncto G, & binæ LM,
LN puncto cuivis intermedio L; nam ordinata est relatio quædam distantiæ, quam habet
punctum curvæ cum puncto axis sibi respondente, adeoque ubi jacent in recta eadem
perpendiculari axi bina curvarum puncta, habentur binæ ordinatæ respondentes eidem
puncto axis. Quamobrem si nee o-
[24]
-mni statu carere res possit, nec haberi possint
status simul bini; necessario consequitur, saltum ilium committi non posse. Saltus ipse,
si deberet accidere, uti vulgo fieri concipitur, accideret binis momentis G, & H, quæ sibi
in fig. 6 immediate succederent sine ullo immediato hiatu, quod utique fieri non potest
ex ipsa limitis ratione, qui in continuis debet esse idem, & antecedentibus, &
consequentibus communis, uti diximus. Atque idem in quavis reali serie accidit; ut hic
linea finita sine puncto primo, & postremo, quod sit ejus limes, & superficies sine linea
esse non potest; unde fit, ut in casu figurae 6 binæ ordinatæ necessario respondere
debeant eidem puncto: ita in quavis finita reali serie statuum primus terminus, &
postremus haberi necessario debent; adeoque si saltus fit, uti supra de loco diximus;
debet eo momento, quo saltus confici dicitur, haberi simul status duplex; qui cum haberi
non possit: saltus itidem ille haberi omnino non potest. Sic, ut aliis utamur exemplis,
distantia unius corporis ab alio mutari per saltum non potest, nec densitas, quia dux
simul haberentur distantiæ, vel duæ densitates, quod utique sine replicatione haberi non
potest; caloris itidem, & frigoris mutatio in thermometris, ponderis atmosphæræ mutatio
in barometris, non fit per saltum, quia binæ simul altitudines mercurii in instrumento
haberi deberent eodem momento temporis, quod fieri utique non potest; cum quovis
momento determinate unica altitudo haberi debeat, ac unicus determinatus caloris
gradus, vel frigoris; quæ quidem theoria innumeris casibus pariter aptari potest.
52. Contra hoc argumentum videtur primo aspectu adesse aliquid, quod ipsum prorsus
evertat, & tamen ipsi illustrando idoneum est maxime. Videtur nimirum inde erui,
impossibilem esse & creationem rei cujuspiam, & interitum. Si enim conjungendus est
postremus terminus præcedentis seriei cum primo sequentis; in ipso transitu a
non esse
ad
esse
, vel vice versa, debebit utrumque conjungi, ac idem simul erit, & non erit, quod
est absurdum. Responsio in promptu est. Seriei finitæ realis, & existentis, reales itidem,
& existentes termini esse debent; non vero nihili, quod nullas proprietates habet, quas
exigat, Hinc si realium statuum seriei altera series realium itidem statuum succedat, quæ
non sit communi termino conjuncta; bini eodem momento debebuntur status, qui
Illustratio ejus
argumenti ex
Geometria:
ratiocinatione
metaphysica,
pluribus exemplis.
Objectio ab
esse
,
&
non esse
conjungendis in
creatione &
annihilatione, ac
ejus solutio.
