ratiocinationem ipsam, qua tum quidem primo sum usus, ac deinde novis aliis, atque
aliis meditationibus illustravi, ac confirmavi.
18. Concipiantur duo corpora æqualia, quæ moveantur in directum versus eandem
plagam, & id, quod præcedit, habeat gradus velocitatis 6, id vero, quod ipsum
persequitur gradus 12. Si hoc posterius cum sua illa velocitate illæsa deveniat ad
immediatum contactum cum illo priore; oportebit utique, ut ipso momento temporis,
quo ad contactum devenerint, illud posterius minuat velocitatem suam, & illud primus
suam augeat, utrumque per saltum, abeunte hoc a 12 ad 9, illo a 6 ad 9, sine ullo transitu
per intermedios gradus 11, & 7; 10, & 8; 9½, & 8½, &c. Neque enim fieri potest, ut per
aliquam utcunque exiguam continui temporis particulam ejusmodi mutatio fiat per
intermedios gradus, durante contactu. Si enim aliquando alterum corpus jam habuit 7
gradus velocitatis, & alterum adhuc retinet 11; toto illo tempusculo, quod effluxit ab
initio contactus, quando velocitates erant 12, & 6, ad id tempus, quo sunt 11, & 7,
corpus secundum debuit moveri cum velocitate majore, quam primum, adeoque plus
percurrere spatii, quam illud, proinde anterior ejus superficies debuit transcurrere ultra
illius posteriorem superficiem, & idcirco pars aliqua corporis sequentis cum aliqua
antecedentis corporis parte compenetrari debuit, quod cum ob impenetrabilitatem, quam
in materia agnoscunt passim omnes Physici, & quam ipsi tribuendam omnino esse,
facile evincitur, fieri omnino non possit; oportuit sane, in ipso primo initio contactus, in
ipso indivisibili momento temporis, quod inter tempus continuum præcedens contactum,
& subsequens, est indivisibilis limes, ut punctum apud Geometras est limes indivisibilis
inter duo continue lineæ segmenta, mutatio velocitatum facta fuerit per saltum sine
transitu per intermedias, læsa penitus illa continuitatis lege, quæ itum ab una
magnitudine ad aliam sine transitu per intermedias omnino vetat. Quod autem in
corporibus æqualibus diximus de transitu immediato utriusque ad 9 gradus velocitatis,
recurrit utique in iisdem, vel in utcunque inæqualibus de quovis alio transitu ad numeros
quosvis. Nimirum ille posterioris corporis excessus graduum 6 momento temporis
auferri debet, sive imminuta velocitate in ipso, sive aucta in priore, vel in altero
imminuta utcunque, & aucta in altero, quod utique sine saltu, qui omissis infinitis
intermediis velocitatibus habeatur, obtineri omnino non poterit.
19. Sunt, qui difficultatem omnem submoveri posse censeant, dicendo, id quidem ita se
habere debere, si corpora dura habeantur, quæ nimirum nullam compressionem sentiant,
nullam mutationem figuræ; & quoniam hæc a multis excluduntur penitus a Natura; dum
se duo globi contingunt, introcessione,
[10]
& compressione partium fieri posse, ut in
ipsis corporibus velocitas immutetur per omnes intermedios gradus transitu facto, &
omnis argumenti vis eludatur.
20. At inprimis ea responsione uti non possunt, quicunque cum Newtono, & vero etiam
cum plerisque veterum Philosophorum prima elementa materiæ omnino dura admittunt,
& solida, cum adhæsione infinita, & impossibilitate absoluta mutationis figuræ. Nam in
primis elementis illis solidis, & duris, quæ in anteriore adsunt sequentis corporis parte,
& in præcedentis posteriore, quæ nimirum se mutuo immediate contingunt, redit omnis
argumenti vis prorsus illæsa.
21. Deinde vero illud omnino intelligi sane non potest, quo pacto corpora omnia partes
aliquas postremas circa superficiem non habeant penitus solidas, quæ idcirco comprimi
omnino non possint. In materia quidem, si continua sit, divisibilitas in infinitum haberi
potest, & vero etiam debet; at actualis divisio in infinitum difficultates secum trahit sane
Læsio legis
Continuitatis
necessaria si
corpus velocius
immediate
incurrat in minus
velox.
Objectio petita a
negationem
durorum
corporum.
Ea uti non posse,
qui admittunt
elementa solida,
& dura.
Extensionem
continuam
requirere primo
poros, & parietes
solidos, ac duros.
