gravitatis, cohæsionis, fermentationis, immo & reliqua quamplurima, quæ ab iis tribus
principiis omnino non pendent, per unicam explicat legem virium, expressam unica, &
ex pluribus inter se commixtis non composita algebraica formula, vel unica continua
geometrica curva: tum in eo, quod in mi-
[3]
-nimis distantiis vires admittat non
positivas, sive attractivas, uti Newtonus, sed negativas, sive repulsivas, quamvis itidem
eo majores in infinitum, quo distantiæ in infinitum decrescant. Unde illud necessario
consequitur, ut nec cohæsio a contactu immediate oriatur, quam ego quidem longe
aliunde desumo; nec ullus immediatus, &, ut illum appellare soleo, mathematicus
materiæ contactus habeatur, quod simplicitatem, & inextensionem inducit elementorum,
quæ ipse variarum figurarum voluit, & partibus a se invicem distinctis composita,
quamvis ita cohærentia, ut nulla Naturæ vi dissolvi possit compages, & adhæsio
labefactari, quas adhæsio ipsi, respectu virium nobis cognitarum, est absolute infinita.
5. Quæ ad ejusmodi Theoriam pertinentia hucusque sunt edita, continentur
dissertationibus meis,
De viribus vivis
, edita Anno 1745,
De Lumine
A. 1748,
De Lege
Continuitatis
A. 1754,
De Lege virium in natura existentium
A. 1755,
De divisibilitate
materiæ, & principiis corporum
A. 1757, ac in meis
Supplementis
Stayanæ Philosophiæ
versibus traditæ, cujus primus Tomus prodiit A. 1755: eadem autem satis dilucide
proposuit, & amplissimum ipsius per omnem Physicam demonstravit usum vir e nostra
Societate doctissimus Carolus Benvenutus in sua
Physicæ Generalis Synopsi
edita Anno
1754. In ea Synopsi proposuit idem & meam deductionem æquilibrii binarum
massarum, viribus parallelis animatarum, quas ex ipsa mea Theoria per notissimam
legem compositionis virium, & æqualitatis inter actionem, & reactionem, fere sponte
consequitur, cujus quidem in supplementis illis § 4. ad lib. 3. mentionem feci, ubi &
quæ in dissertatione
De centro Gravitatis
edideram, paucis proposui; & de centro
oscillationis agens, protuli aliorum methodos præcipuas quasque, quæ ipsius
determinationem a subsidiariis tantummodo principiis quibusdam repetunt. Ibidem
autem de æquilibrii centro agens illud affirmavi:
In Natura nullæ sunt rigidæ virgæ,
infiexiles, & omni gravitate, ac inertia carentes, adeoque nec revera ullæ leges pro iis
conditæ; & si ad genuina, & simplicissima naturæ principia, res exigatur, invenietur,
omnia pendere a compositione virium, quibus in se invicem agunt particula materiæ; a
quibus nimirum viribus omnia Naturæ phænomena proficiscuntur.
Ibidem autem
exhibitis aliorum methodis ad centrum oscillationis pertinentibus, promisi, me in quarto
ejusdem Philosophiæ tomo ex genuinis principiis investigaturum, ut æquilibrii, sic
itidem oscillationis centrum.
6. Porro cum nuper occasio se mihi præbuisset inquirendi in ipsum oscillationis centrum
ex meis principiis, urgente Scherffero nostro viro doctissimo, qui in eodem hoc
Academico Societatis Collegio nostros Mathesim docet; casu incidi in theorema
simplicisimum sane, & admodum elegans, quo trium massarum in se mutuo agentium
comparantur vires,
[4]
quod quidem ipsa fortasse tanta sua simplicitate effugit hucusque
Mechanicorum oculos; nisi forte ne effugerit quidem, sed alicubi jam ab alio quopiam
inventum, & editum, me, quod admodum facile fieri potest, adhuc latuerit, ex quo
theoremate & æquilibrium, ac omne vectium genus, & momentorum mensura pro
machinis, & oscillationis centrum etiam pro casu, quo oscillatio fit in latus in plano ad
axem oscillationis perpendiculari, & centrum percussionis sponte fluunt, & quod ad
sublimiores alias perquisitiones viam aperit admodum patentem. Cogitaveram ego
quidem initio brevi dissertatiuncula hoc theorema tantummodo edere cum consectariis,
ac breve Theoriæ meæ specimen quoddam exponere; sed paullatim excrevit opusculum,
ut demum & Theoriam omnem exposuerim ordine suo, & vindicarim, & ad
Ubi de ipsa actum
ante; & quid
promissum.
Qua occasione hoc
de ipsa conscriptum
opus.
