constans hisce punctis erit indissolubilis; cum nec ullum ex iis punctis possit acquirere
distantiam a reliquis, nec reliqua inter se distantiam minorem distantia asymptoti
citerioris, & majorem distantia ulterioris, & ipsa hæc particula impenetrabilis a quovis
puncto externo materiæ, cum nullum ad reliqua illa tria puncta possit ita accedere, si
distat magis, vel recedere, si minus, ut acquirat distantiam, quam habent puncta ejus
massæ. Ejusmodi massis ita cohibitis per terna puncta ad maximas distantias sita posset
integer constare Mundus, qui ha-
[167]
-beret in suis illis massulis, seu primigeniis
particulis impenetrabilitatem continuam prorsus insuperabilem, sine ulla extensione
continua, & indissolubilitatem itidem insuperabilem etiam sine ullo mutuo nexu inter
earum puncta, per solum nexum, quem haberent singula cum illis tribus punctis remotis.
365. In omnibus hisce casibus habetur in massa non continua vis ita continua, ut nulla
ne apparens quidem compenetratio, & permixtio haberi possit æque, ac in communi
sententia de continua impenetrabilis materiæ extensione. Quod autem in illo velo, vel
muro exhibuit triangulorum, & pyramidum series, idem obtineri potest per figuras alias
quamplurimas, & id multo pluribus adhuc modis obtineretur; si non in unica, sed in
pluribus distantiis essent ejusmodi asymptotica repagula cum impenetrabilitate continua
per non continuam punctorum dispersorum dispositionem.
366. At in primo illo casu, in quo nulla habetur ejusmodi asymptotus præter primam, res
longe alio modo se haberet. Patet in eo casu illud, si velocitas imprimi possit massæ
cuipiam satis magna; fore, ut ea transeat per massam quancunque sine ulla perturbatione
suarum partum, & sine ulla partium alterius; nam vires, ut agant, & motum aliquem
finitum sensibilem gignant, indigent continue tempore, quo imminuto in immensum, uti
imminuitur, si velocitas in immensum augeatur, imminuitur itidem in immensum earum
effectus. Rei ideam exhibebit globulus ferreus, qui debeat transire per planum, in quo
dispersæ sint hac, illac plurimæ massæ magneticæ vim habentes validam satis. Si is
globus cum velocitate non ita ingenti projiciatur per directionem etiam, quæ in nullam
massam debeat incurrere; progredi ultra illas massas non poterit; sed ejus motus sistetur
ab illarum attractionibus. At si velocitas sit satis magna, ut actiones virium
magneticarum satis exiguo tempore durare possint, prætervolabit utique, nullo sensibili
damno ejus velocitati illato.
367. Quin immo ibi considerandum & illud; si velocitas eius fuerit exigua, ipsum
globum facile sisti, exiguo motu a vi mutua æquali, seu reactione, impresso magnetibus,
quo per solam plani fractionem, & mutuas eorum vires impedito, exigua in eorum
positionibus mutatio fiat. Si velocitas impressa aliquantulum creverit; tum mutatio in
positione magnetum major fiet, & adhuc sistetur globuli motus; sed si velocitas fuerit
multo major, globulus autem transeat satis prope aliquas e massis magneticis; ab actione
mutua inter ipsum, & eas massas communicabitur satis ingens motus iis ipsis massis,
quo possint etiam ipsum non nihil retardatum, sed adhuc progredientem sequi, avulsæ, a
cæteris, quæ ob actiones in majore distantia minores, & brevitatem temporis, remaneant
ad sensum immotæ, & nihil turbatæ. Sed si velo-
[168]
-citas ipsa adhuc augeretur,
quantum est opus, eo deveniri posset; ut massa utcunque proxima in globuli transitu
nullum sensibilem motum auferret illi, & ipsa sibi acquireret.
368. Porro ejusmodi exemplum intueri licet, ubi globus aliquis contra obstaculum
aliquod projicitur, quod, si satis magnam velocitatem habet, concuti totum, & diffringit
ac eo majorem effectum edit, quo major est velocitas, ut in muris arcium accidit, qui
tormentariis globis impetuntur. At ubi velocitas ad ingentem quandam magnitudinem
In iis & aliis
casibus resistentia
continua sine
continuo faciente
vim, & absoluta
impermeabilitas.
Sine asymptoto
omnes substantias
permeabiles fore
ab aliis si iis satis
magna velocitas
imprimatur.
Exemplum
globuli ferrei inter
mag-netes
transeuntis.
Diversi effectus
relate ad magnetes
pro diversa
velocitate ejus
globuli.
Inde facilis
explicatio
phænomeni, quo
globus sclopeto
explosus perforat
plana mobilia, nec
movet: cur lumini
data tanta
