Rogerius Josephus Boscovich: Theoria philosophiae naturalis - page 151

ratione intervallum BD respondens cuicunque rationi ordinatarum BF, DE, & accedet ad
æqualitatem, quantum libuerit, ratio AB ad AD, a qua pendet compressio; & cujus ratio
reciproca triplicata est ratio densitatum, cum spatia similia sint in ratione triplicata
laterum homologorum, & massa compressa possit cum eadem nova densitate redigi ad
formam similem. Quare poterit haberi incrementum vis comprimentis in quacunque
ingenti ratione auctæ cum compressione utcunque exigua, & ratione densitatum
utcunque accedente ad æqualitatem. Verum ubi ordinata ED jam satis exigua fuerit,
debet curva recedere plurimum ab arcu logisticæ, ad quem accesserat, & qui in
infinitum protenditur ex parte eadem, ac debet accedere ad axem AC, & ipsum secare,
ut habeantur deinde vires attractivæ, quæ ingentes etiam esse possunt; tum post
exiguum intervallum debet haberi alius arcus
[162]
repulsivus, recedens plurimum ab
axe, qui exhibeat vires illas repulsivas ingentes, quas habent particulæ aqueæ, ubi in
vapores abierunt per fermentationem, vel calorem.
353. In casu densitatis non immutatæ ad sensum, & virium illarum parallelarum
æqualium uti eas in gravitate nostra concipimus, pressiones erunt ut bases, &
altitudines; nam numerus particularum paribus altitudinibus respondens erit æqualis,
adeoque in diversis altitudinibus erit in earum ratione; virium autem æqualium summæ
erunt ut particularum numeri. Atque id experimur in omnibus homogeneis fluidis, ut in
Mercurio, & aqua.
354. Ubi facto foramine liber exitus relinquitur ejusmodi massæ particulis, erumpent
ipsæ velocitatibus, quas acquirent, & quæ respondebunt viribus, quibus urgentur, &
spatio, quo indigent, ut recedant a particulis se insequentibus; donec vis mutua repulsiva
jam nulla sit. Prima particula relicta libera statim incipit moveri vi illa repulsiva, qua
premebatur a particulis proximis: utcunque parum illa recesserit, jam secunda illi
proxima magis distat ab ea, quam a tertia, adeoque movetur in eandem plagam,
differentia virium accelerante motum; & eodem pacto aliæ post alias ita, ut tempusculo
utcunque exiguo omnes aliquem motum habeant, sed initio eo minorem, quo posteriores
sunt. Eo pacto discedunt a se invicem, & semper minuitur vis accelerans motum, donec
ea evadat nulla; quin immo etiam aliquanto plus æquo a se invicem deinde recedunt
particulæ, & jam attractivis viribus retrahuntur, accedentes iterum, non quod retro
redeant, sed quod anteriores moveantur jam aliquanto minus velociter, quam
posteriores; tum iterum aucta vi repulsiva incipiunt accelerari magis, & recedere, ubi &
oscillationes habentur quædam hinc, & inde.
355. Velocitates, quæ remanent post exiguum quoddam determinatum spatium, in quo
vires mutuæ, vel nullæ jam sunt, vel æque augentur, & minuuntur, pendent ab area
curvæ, cujus axis partes exprimant non
distantias. a proxima particula, sed
tota spatia ab initio motus percursa, &
ordinatæ in singulis punctis axis
exprimant vires, quas in iis habebat
particula. Velocitates in effluxu aquæ
experimur in ratione subduplicata
altitudinum, adeoque subduplicata
virium comprimentium. Id haberi
debet, si id spatium sit ejusdem
longitudinis, & vires in singulis
punctis respondentibus ejus spatii sint
Ubi pressio
proportionalis
altitudini, & unde.
Quomodo fiat
acceleratio in
effluxu.
Unde velocitas
aquæ effluentis
subduplicata
altitudinis.
1...,141,142,143,144,145,146,147,148,149,150 152,153,154,155,156,157,158,159,160,161,...263
Powered by FlippingBook