Page 44 - Antonius Xderich: Metaphysica

274

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(2001

J,

str. 231-285

illa, quae tantum formaliter distinguuntur, non habent distinctas potentias

obiectivas sed unam tantum, quibus unica tantum actualitas correspondat; eo

quod unica tantum productione produci quaeat, et sic unica tantum existen–

tia existun!. Hinc formalitates non dicuntur proprie produci per se, sed com–

produci seu produci productione rei, cui realiter identificantur.

Ad secundum distinguo a:

Nequit essentia actualis reduplicative ut actu–

alis concipi, quin concipiatur existens,

eoneedo a;

nequit essentia actualis etc

specificative,

nego a;

similiter

distinguo eonsequens:

Essentia actualis ut talis

nullatenus ab existentia distinguitur,

eoneedo eonsequens;

specificative,

nego

consequens.

Ad tertium distinguo majorem:

Essentia praescindens

realiter

ab existen–

tia non est existens,

concedo maforem;

essentia formaliter non est existens,

nego maiorem

et contra

distingllo minorem, nego consequens:

Quia cum prae–

cisio formalis non opponatur identitati reali, bene stat, quod formaliter prae–

scindat ab existentia, et quod sit realiter existens etc. Consequenter

Quaestio

JJI:

Quid sit subsistentia et quibus rebus conveniat?

Nota:

Quod ens per se existens (sic communiter solet appellari ens sub–

sistens) multifarie accipi potest:

Primo, late et communissime quatenus scilicet idem est ens subsistens ac

ens per se existens; in quo sensu subsistentia seu per se existentia etiam ac–

cidenti convenire potest, dum est a subiecto separatum, ut evenit in eucharistia.

Secundo, minus communiter seu strictius, scilicet quatenus subsistens

seu per se existens, est ac ens alteri non inhaerens, neque habens aptitudi–

nem ad inhaerendum.

In

hoc sensu quaevis substantia tam completa quam

incompleta dicitur subsistens; quamvis autem forma substantialis insit mate–

riae earu informando, non tamen ei inhaeret; nam hoc est proprium forma–

rum accidentalium, ut iam dictum est in Physica'.

Tertio, accipitur ens subsistens proprie et strictissime quatenus videlicet

idem est ac ens quod est in ultima actualitate, taliter quod non sit ultra or–

dinabile ad aliquem actum simpliciter, praeter illum quem habet. Unde ens

per se sic subsistens nullatenus est alteri communicabile.

Nota secundo:

Quod haec nomina 'subsistens', 'suppositum' et 'persona',

idem pro formali significent, solumque differunt penes connotata, id est pe–

nes naturas diversas, quas afficiunt; si enim subsistentia efficiat naturam sub–

stantialem, voeatur 'absolute subsistentia et suppositabilitas'; si autem natura

quam affieit sit intellectualis vocatur 'personalitas' eo quod esse personam

tantum conveniat iuxta communem acceptionem intellectuali naturae, ex

quo patet, quod subsistentia denominetur personalitas solum extrinsece ra–

tione videlicet naturae intellectualis quam affiei!. Unde subsistentia, person-