Page 36 - Antonius Xderich: Metaphysica

266

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(2001). sir. 231-285

jiciuntur intellectui divino, et in intellectione increata repraesentantur; si

vero sumatur formaliter, tunc est denominatio extrinseca. Ex quibus

Inferes: Quod essentiae

rerum ut praescindunt ab existentia in sola reali

consistant possibilitate, ut tenet Mastrius; cum enim creaturae ah aeterna

nec aliquod esse diminutum, medium inter ens reale et rationis, nec aliquod

esse actuale habeant, plane nihil aliud superest, per quod potest explicari rei

essentia ab aeterno prout praescindit ab existentia, nisi sola realis possibilitas

per quam praecise creaturae ab aeterno distinguuntur a chimaeris et aliis im–

possibilibus; sed, hoc supposito, adhuc est quaestio: quae sit prima ratio illius

possibilitatis et impossibilitatis rerum, an scilicet attendenda sit ex parte Dei

an patius ipsarum rerum.

Nota breviter:

Potentiam aliam esse logicam quae importat praecise non

repugnantiam extremorum, quoad componi v.g. rationa1itatis cum animali–

tate; aliam obiectivam per quam ulterius dicitur aliquid esse possibile, ut ter–

minus alicuius potentiae activae agentis. Unde

Respondeo:

Res non habent possibilitatem praecise adivina omnipoten–

tia aut divino intellectu, sed intrinsece et formaliter habent ex se ipsis, extrin–

sece vero et denominative habent ab intellectu divino. Ratio primae partis

est, quia si possibilitas quae res denominatur.

oriretur

a sola divina

omnipo–

tentia, non possit assignari ratio, eur patius aliter mundus denominaretur

possibilis, quam chimaera etenim si ex parte mundi, et chimaerae nulla est

ratio, qua sit mundus possibilis, et non chimaera. Tota ratio devolvenda erit

ad omnipotentiam divinam; sed hoc non;

ergo,

impossibilitas chimaerae non

oritur ex defectu omnipotentiae sed ex intrinseca repugnantia praedicamen–

torum ipsius chimaerae; sicut quod alter mundus sit possibilis, id oritur ex

non repugnantia praedicamentorum alterius mundi;

ergo,

intrinseca et radi–

calis possibilitas non provenit a sola omnipotentia Dei, sed intrinsece et for–

maliter oritur ex non repugnantia praedicamentorum. Hinc et illa propositio

est falsa, quia Deus producere nequit chimaeram ideo illa repugnat; sic

pariter ista erit falsa, quia Deus potest producere hominem, hoc non repug–

nat. Ratio secundae partis est, quia intellectus divinus iudicat aliqua extrema

esse inter se incomposibilia vel composibilia;

ergo,

ille extrinsece complet

il–

Iam incomposibilitatem rerum. Unde si darentur termini invicem ex suis ra–

tionibus formalibus convenientes, neque aliquis intellectus posset eos cum

veritate componere.

Quaestio II: An existentia distinguatur realiter ab essentia?

Celebris est haec difficultas in utraque schola et non procedit quaestio

de actuali existentia cum essentia in statu possibilitatis comparata; nam ut hic

certum est apud omnes, essentiam non esse realiter existentiam, cum esseo–

tia in statu possibilitatis non sit realiter existens. Ubi tamen