Page 29 - Antonius Xderich: Metaphysica

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(200]), str. 231-285

259

Deinde adverte:

Si esset impossibilis omnis intellectus, tunc lapis v.g.

esset formaliter et positive verus, siquidem tunc ei deesset conceptibilitas

sicut est; respectus enim transcendentalis petit semper tendere in aliquem

terminum non quidem actualem sed saltem possibilem qui in hypothesi non

adesset, adeaque veritas entis non consistit.

Dico tertio:

Bonitas transcendentalis, quae est passio entis, consistit for–

maliter in respectu appetihilitatis, vel propter se vel propter aliud.

Probatur

ex Aristotele, quinto Ethicorum: Bonum ut sic esse id quod om–

nes appetun!. Secundo ratione: Veritas entis consistit in intelligibilitate illius;

ergo, bonitas in appetibilitate consisti!.

Probatur consequentia:

Sicut se habet verum ad intellectum, ita bonum

ad voluntatem; sed verum non addit super ens nisi conformitatem ad intel–

lectum;

ergo,

a priori bonum non addit nisi convenientiam et appetitum etc.

Sed

Adverte:

Duplicem esse bonitatem; una est primaria quae est ipsamet

quidditas et essentia rei; quaevis autem res habet suam essentialem perfec–

tionem et intelligibilitatem. Alia est bonitas secundaria et haec appellatur

per aptitudinalem conventiam ad appetitum, quae potest movere, et ratione

huius bonitatis quaevis res dicitur appetibilis, vel per modum finis, vel medii

ad aliquem finem conducibilis; et in hoc secundo sensu bonitas dicitur 'affe–

ctio entis'.

Deinde adhuc adverte:

quod respectus transcendentalis bonitatis, quem

importat bonitas transcendentalis, non sit praedicamentalis sed transcenden–

talis; quod autem res actualiter appetitur tunc fit actualis et praedicamentalis

talis appetitus. Sed contra

Dices:

Bonitas est prior appetibilitate;

ergo,

non consistit in illa appeti–

bilitate.

Respondeo: distinguo a.

Bonitas primaria et essentialis,

concedo a;

se–

cundaria et quae est passio entis,

nego a;

similiter consequenti,

nego conse–

quentiam.

Ex his igitur colligi potest quod dictae tres proprietates debeant

definiri.

Unitas

bene definitur quod sit indivisio entis in se, et divisio a quocum–

que alio a se. Quae unitas etiam explicatur per negationem tamen formaliter

in se non consistit, sicut etiam differentia bruti et explicatur per negationem

rationalitatis, consistit tamen in positivo.

veritas

definitur quod sit passio entis, qua ipsum taliter est intelligibile,

qualiter est secundum suam rationem.

Bonitas transcendentalis

definitur quod sit passio entis a qua ipsum habet

quod sit appetihile formaliter. Antequam autem plura de passionibus entis

resolvantur