Page 24 - Antonius Xderich: Metaphysica

254

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(2001), str. 231-285

per

li

'secundum quid' esse in alio imperfectiori modo,

nego matorem,

sic

mi~

llorem; nego consequentiam.

Alia argumenta

tantum

probaot univocationem

entis non esse perfectam quod libenter concedimus. Unde

Conclusiones:

Ens non esse univocum pure, sed univocum anallogum

re~

spectu Dei et creaturae. Ratio est, quia ut diximus in 'Magna logica', illud di–

citur analogum inaequalitatis, quod convenit pluribus secundum eandem

simpliciter rationem, et secundum quid diversam rationem, nempe

inae~

qualis perfectionis differentiarum; sed ens convenit Deo et creaturis secun–

dum eandem rationem simpliciter, et secundum quid diversam ex ratione

scilicet inaequalium contrahentium, nam perfectius est in Deo quam crea–

tura, et perfectius est in substantia quam accidente;

ergo,

ens non est pure

univocum, sed etc.

Quaestio W Per quid contraMt"r ens ad infenora an scilicet per modos vel di/–

ferentias?

Nota:

Modum ut sic bene describi quod sit adjacens rei determinatio et

modificatio vel quoad esse veloperari. Unde nomine modi hic venit entitas

quaedam intelligenda, quae non tam ad rei essentiam, quam ad quoddam

eius complementum pertinet. Duplex autem assignatur modus, scilicet intrin–

seCllS ct cxtrinsccus.

Extrinsecus est forma seu accidens a subiecto distinctum, ipsum afficiens

et modificans, dando illi aliquod esse, quod est extra totam essentiam ut indi–

viduam et existentem in rerum natura. Thles modi sunt omnia sex ultima

praedicamenta. Intrinsecus vero ex Doctore, in Primo, distinetione oetava,

qaestione tertia, est, qui additur rei cuius est modus non variat rationem for–

malem eius, quod sie intelligendum est, ut modus intrinsecus dicatur non

variare rem, cuius est modus, facta comparatione cum re, quam ex natura rei

modificat sic v.g. realitas quae est differentia, dicitur variare rationem for–

malem animalitatis, cui additur ex natura rei, quia constituit animali quan–

dam quidditatem inferiorem quidditate animalis scilicet quidditatem homi–

nis, ita ut ingrediatur quidditatem hominis tanquam praedicatum quidditati–

vum. Modus autem intrinsecus non variat rationem formalem rei cui ex na–

tura rei additur, eo quod non constituat cum illa aliquam quidditatem inferi–

orem quidditate illius rei cui additur, neque dicat praedicatum aliquod quid–

ditativum ad aliquam quidditatem quidditative pertinens. Non dicit autem

modus intrinsecus perfectam realitatem ex natura rei distinctam a re cuius

est modus. Ratio est, quia perfectae realitates seu formalitates sunt illae qua–

rum quaelibet potest concipi perfecto et adaequato, distineto ab alio con–

ceptu perfecto et adaequato, quo alia concipitur; sed nequit res perfeeta et

adaequata concipi sine modo intrinseco;

ergo,

modus intrinsecus etc.

Maior

patet ex Scoto, in Primo, distinctione 6, quaestione 3 dicente:

Qundo intelligitur aliqua realitas cum modo intrinseco suo, ille conceptus