Page 18 - Antonius Xderich: Metaphysica

248

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(2001), str: 231-285

cundum suum proprium conceptum praesupponitur ad actum intellectus;

ergo,

dicit realitatem ex natura rei praecisam ante opus intellectus.

Probatur minor:

Ens secundum suum proprium conceptum est primum

et adaequatum obiectum intellectus; sed primum et adaequatum obiectum

inteIlectus necessario habet suum esse independenter a consideratione intel–

lectus;

ergo,

ens secundum suum proprium etc.

Respondeo: nego minorem, ad secundum distinguo maiorem.

Ens secun–

dum suum proprium conceptum est primum obiectum inteIlectus primitate

adaequationis,

concedo majorem;

primitate originis,

nego maiorem,

ita

mi–

norem; nego conclusionem:

Hoc est, si sit primum primitate originis,

concedo;

primitate adaequationis,

nego.

Sicut etiam dictum est conceptum entis non

esse priorem Deo et creaturis ex natura rei, et similiter contractionem talis

conceptus non esse a priori sed a posteriori, ita nunc dico: ens ut sic non est

obiectum primum inteIlectus primitate originis seu in essendo, sed potius

posterius cum non detur talis conceptus ex natura rei praecisus, sed tantum

per intellectum; esset tamen obiectum primum primitate adaequationis eo

quod talis conceptus praecisus sub se contineat omnia, quae ad actum intel–

lectus praesupponuntur primitate originis seu in essendo, et possunt ab intel–

lectu attingi tanquam propria iIlius obiecta. Sed

Dices:

Ens secundum suum conceptum aliquo modo iuxta dicta est obi–

ectum primum et adaequatum nostri intellectus; sed obiectum primum et

adaequatum qualecumque nostri inteIlectus debet esse reale;

ergo,

conceptus

entis debet esse realis. Subsumo atqui talis conceptus si non diceret realita–

tem ex natura rei praecisam non esset realis, quia dependeret ab actu intel–

lectus praescindente;

ergo,

talis conceptus dicit realitatem ex natura rei prae–

cisam et ex se communem seu indifferentem Deo et creaturis.

Respondeo: concedo primum syllogismum; nego minorem subsumptam.

Dicitur 'est conceptus entis realis et quidditativus Deo et creaturae', non quia

prae se fert aliquam realitatem a parte rei commUDem Deo et creaturis, sed

quatenus necessario involvitur in conceptu quidditativo, quem de Deo et crea–

turis

habemus. Hine adverte quod eos dum statuitur obiectum adaequatum

iIl–

tellectus nostri, et etiam metaphysicae, sumi non debeat ut suponit simpliciter,

sed absolute, tam scilicet pro ratione generali entis, quam pro specificis et indi–

vidualibus particularium entium rationibus, in quibus ratio entis quidditative

involvitur. Et hoc pacta ens praecedit opus intellectus. Sed contra

Instabis:

Inteliectus intelligens ens commune Deo et creaturis aut est ve–

rus aut falsus. Si verus, ut dici debet;

ergo,

debet esse ex parte rei aliquid ens

reale

commune.

Respondeo:

Ut sit verus sufficere quod conceptui entis correspondeat a

parte rei fundamentum aliquod seu quaedam fundamentalis et virtualis con–

venientia quae sufficiat ad veritatem. Sed adhuc