Page 28 - Antonius Xderich: Metaphysica

258

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(2001), str. 231-285

Probatur:

Omnis negatio praesertim repugnantiae necessario convenit

alieui ratione alieuius entis positivi; sed negatio divisionis in plura, quae prae

se fert ens ratione

unitatis

est negatio repugnantiae;

ergo,

convenit enti rati–

one alieuius entis positivi: sed haec ratio positiva non potest esse ipsa ratio

entis;

ergo,

alia ratio positiva entis superaddita in qua formaliter stat ratio

unitatis.

Probatur subsumpta minor:

Praecisa ratio entis est tantum ratio essendi

absolute, non vero ratio essendi plura vel unum, abstrahit enim a ratione

unius vel plurium;

ergo,

haec ratio positiva etc. Tum quia unitas est ratio fun–

dandi proxime relationes reales aequalitatis, similitudinis et identitatis; sed

negatio non potest esse ratio proxima fundandi dictas relationes;

ergo,

unitas

non est negatio sed aliquid positivum.

Probatur minor:

relationes dieunt entitates positivas;

ergo,

debent habere

fundamentum positivum, alias fundamentum esset minoris entitatis fundante

adeoque etc.

Dices contra:

Ens, praeciso quocumque positivQ sive formaliter sive vir–

tualiter a se distincto, est quid unum et indivisibile;

ergo,

superflue illi additur

formalitas positiva.

Respondeo: distinguo a.

Est quid unum fundamentaliter et radicaliter,

concedo a;

formaliter,

nego a

et

consequentiam.

Ens enim ex sua ratione for–

mali non est unum formaliter nec plura sed ab utroque abstrahit, adeoque

etc.

Dico secundo:

Veritas entis non consistit in entitate aliqua absoluta sed

in entitate respectiva, quae per eonformitatem entis explieatur ad intellec–

tum, quatenus est scibile ens ah intellectu, seu unibile intentionaliter cum eo.

Est scotistarum. Quod

Probatur:

Veritas eognitionis explieatur per conformitatem cognitionis

ad rem;

ergo,

veritas entis debet explieari per conformitatem eius ad eognitio–

nem entis;

ergo,

veritas entis etc.

Confirmatur:

Tum quia intelleetus verus dicitur formaliter, quando rem

intelligit ut est a parte rei;

ergo,

res dicitur vera formaliter eo quod intelligi–

tur, seu apta est intelligi sicut se habet a parte rei. Tum etiam quia obieetum

false difinitur: esse obieetum apparens, ita prout non est;

ergo,

verum erit

quod ita appareat seu apparere potest ut est. Nunc

Adverte cum Mastrio

quod respeetus conformitatis in quo formaliter eon–

sistit veritas non sit praedieamentalis aut actualis, sed tantum tanquam enta–

lis et possibilis. Solum enim quando actualiter determinat cognitionem diei–

tur actualis et praedicamentalis respectus, aptitudo autem ad fundandum

talem actualem respectum conformitatis est ratio formalis veritatis et est re–

speetus transeendentalis.