Page 35 - Antonius Xderich: Metaphysica

Hrkać,

S., Metaphysica p. Antonii Xderich, Prilozi

53-54

(2001), str. 231-285

265

cundum quid, id est tantum in actu,

concedo maiorem;

neque sequeretur

quod daretur unum nihil maius alio; sed sequeretur quod in chimaera sit du–

plex nihil tam, scilicet, possibilitatis quam actualitatis, in essentiis vero tan–

tum unum scilicet nihil actualitatis.

Ad confirmationem, distinguo minorem sequel/ae.

Si esset nihil simplici–

ter,

concedo;

secundum quid tantum,

nego.

Neque hic sequitur quod ex uno

contrario fiat aliud sed quod aliquid de uno contrario transeat in aliud, scili–

cet creatura possibilis, quod transeat de non esse actu ad esse actum; et hoc

non magis repugnat, quam ex non eallido fieri eallidum, scilicet ex non intel–

ligente fieri intelligens, sapiens, prudens etc; adeoque etc. Sed dices

Contra:

Omni possibili tribuuntur praedicata realia;

ergo,

illa debent im–

portare aliquid realitatis.

Respondeo: distingua a.

Praedicata realia possibilia,

concedo a;

actualia,

nego a

et

consequentiam.

Doctrina ex se patet adeoque etc.

Dico secundo:

Creaturae non habuerunt aliquod esse diminutum me–

dium inter ens reale et rationis.

Probatur:

Hoc esset diminutum medium inter ens reale et rationis, est

omnino fictum;

ergo,

non datur.

Probatur a:

Vel esset medium per abnegatio–

nem extremorum; et hoc non, quia ens reale ut sic

dividi

tur

in ens reale et ra–

tionis, vel per participationem extremorum, ut ponit Pontius, et sic etiam

non; ergo, implicat dari medium inter contradictaria; sed ens reale et ratianis

important contradictaria;

ergo,

hoc esset diminutum etc.

Probatur minor:

Ens

reale secunpum se totum quid dicit, est, vel potest esse a parte rei; ens vero

rationis secundum totum Silum esse, nec est, nec potest esse a parte rei;

ergo,

.

important contradictoria; consequenter inter ea non datur medium. Inves–

tigandum igitur hic est quid sit illud esse cognitum, quod Scotus

tribuit

erea–

turis ab aeterno in mente divina, et quod thomistae abominantur? Primo

itaque omnes fateri debent ut certum, nedum in fide nostra verum etiam in

sana et vera philosophia, divinum intellectum omnes creaturas possibiles ab

aeterno cognoseere quoad earum possibilitatem, scientia quam volunt et vo–

eant theologi simplicis intelligentiae. Unde si ex cognitione divina res ab ae–

terno cognitae denominentur (ut inquit Suarez) eadem necessitate fatendum

est, hoc esse convenire creaturis ab aeterna, qua necessitate convenit Deo

scire creaturas, sicut irrationabile foret concedere ab oculo parietem videri,

et deinde parietem visum esse negari; ita in proposito mera dementia foret

concedere Deum ab aeterna cognoscere creaturas possibiles, et negare eas

esse eognitum habere in mente divina. Per hoc non esse cognitum quod

tribuit Scotus creaturis ab aeterno non intelligit aliquid esse reale extra eau–

sas positum, aut medium inter esse reale et rationis; sed si sumatur materiali–

ter, solum esse illud, est esse possibile creaturarum, quatenus ab aeterna ob-