DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM T. III, L. IV
162
ticam hunc progressum vocas?
Qui progressus sit solutio a vincu-
lis:
70
Haec, inquam ego, solutio et a vinculis et aversio ab umbris ad
imagines et lucem et ex subterraneo in solem reditus
. Et mox:
71
Omnis
haec tractatio artium, quas percurrimus, hanc habet facultatem et re-
ductionem optimi in anima ad optimi in entibus contemplationem
.
Huiusce dialectices usus nullam videtur Aristoteles notitiam
habuisse. Scripsit Plotinus insignem libellum in hanc sententiam
titulo Dialectices, quae non est Aristotelis metaphysica via, ut qui-
dam sunt interpretati, sed vias dialectices Plato paulo post descri-
bit:
72
Dic ergo quis modus disserendi facultatis et secundum quas formas
distet et quae nam viae? Hae enim iam, ut apparet, fuerint ad illud ducen-
tes, quo appulsae veluti viae requies fuerit, et finis itineris
. Sed hoc tamen
accidat
ἐμπείρῳ ὄ
ντι,
iam assueto
. Et hanc solam id efficere subdit:
73
70
ἡ δέ γε͵ ἦν δ΄ ἐγώ͵ λύσις τε ἀπὸ τῶν δεσμῶν καὶ μεταστροφὴ
ἀπὸ τῶν σκιῶν, ἐπὶ τὰ εἴδωλα καὶ τὸ φῶς, καὶ ἐκ τοῦ καταγείου εἰς τὸν
ἥλιον ἐπάνοδος. [PLATO, R. 532.b.6 – 8]
71
πᾶσα αὕτη ἡ πραγματεία τῶν τεχνῶν ἃς διήλθομεν ταύτην ἔχει
τὴν δύναμιν, καὶ ἐπαναγωγὴν τοῦ βελτίστου ἐν ψυχῇ πρὸς τὴν τοῦ
ἀρίστου ἐν τοῖς οὖσι θέαν. [PLATO, R. 532.c.3 – 6]
72
λέγε οὖν τίς ὁ τρόπος τῆς τοῦ διαλέγεσθαι δυνάμεως͵ καὶ κατὰ
ποῖα δὴ εἴδη διέστηκε καὶ τίνες αὖ ὁδοί, αὗται γὰρ {ἂν} ἤδη͵ ὡς ἔοικεν͵
αἱ πρὸς αὐτὸ ἄγουσαι εἶεν͵ οἷ ἀφικομένῳ ὥσπερ ὁδοῦ ἀνάπαυλα ἂν εἴη
καὶ τέλος τῆς πορείας. [PLATO, R. 532.d.8 – e.3]
73
τόδε γοῦν͵ ἦν δ΄ ἐγὼ͵ οὐδεὶς ἡμῖν ἀμφισβητήσει λέγουσιν,
ὡς αὐτοῦ γε [τε] ἑκάστου πέρι ὃ ἔστιν ἕκαστον ἄλλη τις ἐπιχειρεῖ
μέθοδος, ὁδῷ περὶ παντὸς λαμβάνειν. ἀλλ΄ αἱ μὲν ἄλλαι πᾶσαι τέχναι
ἢ πρὸς δόξας ἀνθρώπων καὶ ἐπιθυμίας εἰσὶν ἢ πρὸς γενέσεις τε καὶ
συνθέσεις͵ ἢ <καὶ> πρὸς θεραπείαν τῶν φυομένων τε καὶ συντιθεμένων
ἅπασαι τετράφαται· αἱ δὲ λοιπαί͵ ἃς τοῦ ὄντος τι ἔφαμεν [φαμὲν]
ἐπιλαμβάνεσθαι͵ γεωμετρίας [γεωμετρίαν] τε καὶ τὰς ταύτῃ ἑπομένας͵
ὁρῶμεν ὡς ὀνειρώττουσιν μὲν περὶ τὸ ὄν͵ ὕπαρ [ὑπὲρ] δ’ ἀδύνατον
αὐταῖς ἰδεῖν [ἰδεῖς]͵ ἕως ἂν ὑποθέσεσι χρώμεναι ταύτας ἀκινήτους
ἐῶσι͵ μὴ δυνάμεναι λόγον διδόναι αὐτῶν. ᾧ γὰρ ἀρχὴ μὲν ὃ μὴ οἶδε͵
τελευτὴ δὲ καὶ τὰ μεταξὺ ἐξ οὗ μὴ οἶδε συμπέπλεκται [συμπλέκεται]͵
τίς μηχανὴ τὴν τοιαύτην ὁμολογίαν ποτὲ ἐπιστήμην γενέσθαι; οὐδεμία͵
ἦ δ΄ ὅς. οὐκοῦν͵ ἦν δ΄ ἐγώ͵ ἡ διαλεκτικὴ μέθοδος μόνη ταύτῃ πορεύεται͵
τὰς ὑποθέσεις ἀναιροῦσα͵ ἐπ΄ αὐτὴν τὴν ἀρχὴν ἵνα βεβαιώσηται [corr.
ex ἀναβεβαιόσηται]͵ καὶ τῷ ὄντι ἐν βορβόρῳ βαρβαρικῷ τινι τὸ τῆς
ψυχῆς ὄμμα κατορωρυγμένον [corr. ex κατερυγμένον] ἠρέμα ἕλκει καὶ
ἀνάγει ἄνω͵ συνερίθοις καὶ συμπεριαγωγοῖς [περιαγωγοῖς] χρωμένη
αἷς διήλθομεν τέχναις. [PLATO, R. 533.b.1 – d.4]
5
10
