172
5
10
15
[324]
DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM
TOMI III LIBER V
Excussio eorum, quae Aristoteles
contra ideas Platonis disputavit
Ut nihil de entis aut divina philosophia ausus est Aristoteles
oppugnare eorum, quae sapientissime ac divine a Platone scripta
fuerant, ita contra ideas acerrime est invectus, neque est ulla alia vel
saepius vel acrius exagitata quaestio universis fere Aristotelis libris,
quam ideae perpetuo quodam veluti odio exagitatae sunt. Eaque
exagitatio omnibus Peripateticis ita animos imbuit, ut infamis ac
prorsus ridicula idearum doctrina et videatur et habeatur. Quod
utrum iure an iniuria ipsi sibi persuadeant, non parvumoperae fue-
rit precium hanc totam rem a suis iniciis explicare ac perpendere.
Itaque Aristoteles primo Sapientiae capite 5. narrat:
1
Post
dictas autem philosophias Platonis supervenit tractatio in plurimis
1
μετὰ δὲ τὰς εἰρημένας φιλοσοφίας, ἡ Πλάτωνος ἐπεγένετο
πραγματεία. τὰ μὲν πολλὰ <τοῖς Πυθαγορείοις> τούτοις ἀκολουθοῦσα͵
τὰ {δὲ} καὶ ἴδια παρὰ τὴν τῶν Ἰταλικῶν ἔχουσα φιλοσοφίαν. ἐκ νέου
τε γὰρ συνήθης γενόμενος [συγγενόμενος] πρῶτον Κρατύλῳ καὶ
ταῖς Ἡρακλειτείοις δόξαις͵ ὡς ἁπάντων τῶν αἰσθητῶν ἀεὶ ῥεόντων
καὶ ἐπιστήμης περὶ αὐτῶν οὐκ οὔσης. ταῦτα μὲν {καὶ} ὕστερον οὕτως
ὑπέλαβεν. Σωκράτους δὲ περὶ μὲν τὰ ἠθικὰ πραγματευομένου περὶ
δὲ τῆς ὅλης φύσεως οὐδέν͵ ἐν μέντοι τούτοις τὸ καθόλου ζητοῦντος
καὶ περὶ ὁρισμῶν ἐπιστήσαντος πρώτου τὴν διάνοιαν͵ ἐκεῖνον
ἀποδεξάμενος διὰ τὸ <ζητῆσαι περὶ τοῦ καθόλου> τοιοῦτον ὑπέλαβεν
ὡς περὶ ἑτέρων τοῦτο γιγνόμενον [τοὺς ὁρισμοὺς τούτους γινομένους],
καὶ οὐ <περὶ> τῶν αἰσθητῶν <τινός>. ἀδύνατον γὰρ εἶναι τὸν κοινὸν
ὅρον τῶν αἰσθητῶν τινός͵ ἀεί γε μεταβαλλόντων. οὗτος οὖν τὰ μὲν
τοιαῦτα τῶν ὄντων ἰδέας προσηγόρευσε͵ τὰ δ΄ αἰσθητὰ <περὶ τὰ>
παρὰ ταῦτα καὶ κατὰ ταῦτα λέγεσθαι πάντα. κατὰ μέθεξιν γὰρ εἶναι
τὰ πολλὰ <τῶν συνωνύμων> ὁμώνυμα τοῖς εἴδεσιν. τὴν δὲ μέθεξιν
τοὔνομα μόνον μετέβαλε· οἱ μὲν γὰρ Πυθαγόρειοι μιμήσει [μίμησιν] τὰ
ὄντα φασὶν εἶναι τῶν ἀριθμῶν͵ Πλάτων δὲ μεθέξει [μέθεξιν]͵ τοὔνομα
μεταβαλών, τὴν μέντοι γε μέθεξιν ἢ τὴν μίμησιν, ἥτις [εἴ τις] ἂν εἴη
τῶν εἰδῶν ἀφεῖσαν ἐν κοινῷ ζητεῖν. [ARIST. Metaph. 987a.29 – 987b.]
