DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM T. II, L. III
196
5
praestantius sit quam videre, atque ita sequi ut intellectio non sit
optimum. Tertium. Si praestantissimum sit seipsum intelligere,
esse intellectionem intellectionis intellectionem. Septimam post
haec adiungit dubitationem. Si aliud est intelligere et intelligi,
penes utrum horum optimum existit? Neque enim idem est esse
intellectioni et intellecto. Hanc videtur solvere, quod in contem-
plativis forma sit ipsa res et intellectio, itaque in his quae ma-
teriam non habent idem erit intellecta res et intellectus. Octava
est post hanc dubitatio. An id quod intelligitur est compositum?
Solvitque omnia materiam non habentia esse indivisibilia. Simi-
lia quaedam habet
Parvorum Ethicorum
libro 2. capite 15. sub Dei
nomine, tanquam solitas ab aliis proponi:
125
Est enim talis quidam
sermo de Deo dictus. Quando quidem omnia bona habet Deus et est suf-
ficiens, quid faciet? Non enim dormiet: quid videbit? inquit. Hoc enim
pulcherrimum et propriissimum quid ergo videbit? Si namque aliud
quid videat, melius videbit aliquid sui ipsius. Sed hoc absurdum Deo
aliud quid esse melius, ipse ergo se ipsum aspiciet. Sed absurdum quo-
niam et hominem qui se ipsum spectet tanquam insensatum reprehen-
dimus, absurdum ergo est,
inquit,
si Deus erit ipse seipsum aspiciens.
Si ergo Deus videat, dimittatur.
Haec quoque dubia ab aliis videtur
huc contulisse.
Postremo illius libri capite multa adversus physicos et ma-
thematicos instruit: dogmatica pauca haec sunt a dubitatione
hac pendentia:
126
Utro nam modo universi natura habet bonum atque
optimum?
An separatum quid per se ipsum existens, an vero or-
dini rerum intersertum, an vero quo modo? Uti in exercitu, in
125
ἔστι γὰρ καὶ τοιοῦτός τις λόγος ἐπὶ τοῦ θεοῦ λεγόμενος. ἐπεὶ
γάρ͵ φησί͵ πάντα ἔχει τἀγαθὰ ὁ θεὸς καί ἐστιν αὐτάρκης͵ τί ποιήσει;
οὐ γὰρ καθευδήσει. θεάσεται δή τι͵ φησίν· τοῦτο γὰρ κάλλιστον καὶ
οἰκειότατον. τί οὖν θεάσεται; εἰ μὲν γὰρ ἄλλο τι θεάσεται͵ βέλτιον
θεάσεταί τι αὑτοῦ. ἀλλὰ τοῦτ΄ ἄτοπον͵ τὸ τοῦ θεοῦ ἄλλο τι εἶναι
βέλτιον. αὐτὸς ἑαυτὸν ἄρα θεάσεται. ἀλλ΄ ἄτοπον· καὶ γὰρ ὁ ἄνθρωπος
[τῷ ἀνθρώπῳ] ὃς ἂν αὐτὸς ἑαυτὸν κατασκοπῆται͵ ὡς ἀναισθήτῳ
ἐπιτιμῶμεν. ἄτοπος [ἄτοπον] οὖν <ἐστὶ>͵ φησίν͵ <εἰ> ὁ θεὸς ἔσται αὐτὸς
ἑαυτὸν θεώμενος. Τί μὲν οὖν ὁ θεὸς θεάσεται͵ ἀφείσθω. [Arist.
MM
1212b.37–1213a.5]
126
ποτέρως ἔχει ἡ τοῦ ὅλου φύσις τὸ ἀγαθὸν καὶ τὸ ἄριστον;
[ARIST. Metaph. 1075a.11–12]
10
15
20
25
