DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM T. IV, L. VI
372
5
Sed si obstitero Aristoteli et falsam esse ostendam paralogi-
smi istius priorem, quid tum erit reliqui ad tam magnam persua-
sionem? Circulari motui nullus est contrarius motus, asserit Ari-
stoteles: toto capite 4. adstruit. Alibi tamen contraria docet. Adeo
libuit illi in utramque partem, ut commodum venit, in horas
excurrere. Secundo
De caelo
, capite 2. contra Pythagoreos conclu-
dit in haec verba:
23
Sed secundae circulationis veluti planetarum nos
quidem in supernis et dextris summus, illi
vi
vero (antoeci) in infernis
et sinistris. E converso enim illis est motus principium, eo quia lationes
contrariae sunt, ita ut accidat nos quidem esse versus principium, illos
vero versus finem
.
Quid clarius quam hoc, lationes planetarum circulares nem-
pe contrariae sunt lationibus circularibus nimirum supernae
sphaerae. At et huic initio sequentis capitis contradicit:
24
Quando
non est contrarius motus circularis circulari
. Quid modo inconstan-
tius?
Sed mittamus haec, tametsi maximi ponderis in principe phi-
losophiae. Illa intelligamus:
25
Plurimum distant secundum locum,
quae posita ad invicem sunt per diametrum. At quae plurimum distant
,
docuerat in loco esse contraria eodem loco, qui est 2.
Meteoro
ca-
pite 6:
26
Supponatur vero primum, contraria esse secundum locum
ea, quae plurimum distant secundum locum
. Et 8.
Physico
capite 8:
27
23
Ἀλλὰ τῆς μὲν δευτέρας περιφορᾶς͵ οἷον τῆς τῶν πλανήτων͵
ἡμεῖς μὲν ἐν τοῖς ἄνω καὶ ἐν τοῖς δεξιοῖς ἐσμεν͵ ἐκεῖνοι δὲ ἐν τοῖς κάτω
καὶ ἐν τοῖς ἀριστεροῖς· ἀνάπαλιν γὰρ τούτοις ἡ ἀρχὴ τῆς κινήσεώς ἐστι
διὰ τὸ ἐναντίας εἶναι τὰς φοράς͵ ὥστε συμβαίνειν ἡμᾶς μὲν εἶναι πρὸς
τῇ ἀρχῇ͵ ἐκείνους δὲ πρὸς τῷ τέλει. [ARIST. Cael. 285b.28–33]
24
Ἐπεὶ δ΄ οὐκ ἔστιν ἐναντία κίνησις ἡ κύκλῳ τῇ κύκλῳ [ARIST.
Cael. 286a.3]
25
πλεῖστον δ΄ ἀπέχει κατὰ τόπον τὰ κείμενα πρὸς ἄλληλα κατὰ
διάμετρον. [ARIST. Mete. 363a.32–34]
26
ὑποκείσθω δὲ πρῶτον μὲν ἐναντία κατὰ τόπον εἶναι τὰ πλεῖστον
ἀπέχοντα κατὰ τόπον͵ [ARIST. Mete. 363a.30–31]
27
(ταύτῃ γὰρ ἔστιν ἐναντία κατὰ τόπον͵ οἷον τὰ [ἡ] κατὰ διάμε
τρον· ἀπέχει γὰρ πλεῖστον)͵ [ARIST. Ph. 264b.15–16]
vi
Corr. ex ille
10
15
20
