incipiendum esse Aristoteles (ut dixi) primo
Nicoma-
cbiorum
4. et in principio
Physicorum
praecipit.
Est etiam observandum, quod idem
6
.
Topicorum
£
dicit: 6tTrXws p-fcv ouv PeXtlov to 8ia Trporep(j)vA Ta vorepa
TreipacrQat^vwpC^etv. ^tixotti(xovtKWTepov-y&pt6 tolovt6v &mv,
ot) |xt|v&XXaTrp
6
stovsaSwaTouvTas
7
vcopC££tv8iatwv tolovtwv
ava^Katov latos 8i&twv £keCvois
7
vwpL|juovTroiEiaBai t6v Xdyov.
Id est per se quidem melius esse magisque artificiosum
per priora natura velle posteriora tradere, sed propter
rudiores auditores, qui per eandem rem doceri non
possunt, necesse saepe esse per ipsis notiora de pro
posito scopo disserere. Inde fit ut ratione auditorum
magnopere oratio variet, praesertim in tractandis sin
gulis sententiis, ut theologia aliter in schola, aliter in
templo docetur.
Octavum praeceptum
Illud ergo praeceptum ut cum primis utile ita ge
nerale prorsus ad omnem scribendi dicendique ratio
nem, observandum est, ut ea primo loco ponamus quae
exposita ad sequentium vel confirmationem vel decla
rationem faciunt. Cuius rei in
Elementis
Euclidis in pri
mis illustre exemplum est, quanquam et in
Physicis
Aristotelis scriptis. Sic et in rhetorices expositione aliis-
que quae per analysin necessario tranduntur utile est
primum scopum ac finem commonstrare totius artis,
tum quae proxime ad eum finem requiruntur. Cognito
enim illo fine certius praecepta ad eum finem tanquam
sagittae (ut inquit Philosophus) ad scopum diriguntur,
et in libro
De partibus animalium
inquit quod, cum
finem artifex habet, ex eo principio omnium sui operis
partium reddere rationem queat, nimirum ostendens
quod et quatenus unaquaeque ad propositum finem sit
necessaria.
A T<Sv
irpoT^ptov Ross * corr. ex:
ea de re
175