DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM T. II, L. IV
240
25
10
quam alio posita. Tum etiam si scientia efficiatur, vera nimirum
fuerit. Veritas autem rei cuiusque ab ipso esse pendet, docente id
ipsomet fine primi cap. 2.
Physici
, ex nostra minoris a
Metaphysici
in suum locum restitutione:
26
Itaque singula ut habent ipsius esse,
ita etiam veritatis.
Scientia ergo haec per separationem a motu
facta, si vera sit, tale etiam esse habebit. Linea ergo et dualitas
separata a motu, id est a materia erit.
Quod si detur, Protagoreum dogma hominem rerum esse
mensuram redibit, tantopere a Platone atque ab ipso Aristote-
le exagitatum. Quod si non concedatur, verum fuerit id, quod
Aristoteles 3.
Physici
cap. ultimo nos docuit:
27
Sed cogitationi cre-
dere absurdum.
, nec non:
28
non ob id extra urbem quis est, vel tantae
magnitudinis, quia cogitat quis, sed quia est
. Separatio haec igitur,
per cogitationem facta, existentiam non efficit, atque ob id neque
scientiam.
Sed esto, separatio veram et existentiam et scientiam effi-
ciat, si abstractio fieri queat a materia et a motu, qua animae vi
fiet, quaerimus?
νοήσε
ι, ait Aristoteles,
intellectione
. At oportet
intelligentem phantasmata speculari docente ipso cap. 7. libri
De anima
3.:
29
Quare nunquam intelligit sine phantasmate anima
atque ideo etiam:
30
formas sane intellectivum in phantasmatis intel-
ligit
;
31
Discursivae animae phantasmata, veluti sensationes existunt.
Phantasmata autem non sine magnitudine occurrunt, etiamsi
Deum rerum omnium a motu atque magnitudine separatissi-
mum cogitaverimus. Magnitudo autem non sine motu quando-
26
ὥστε ἕκαστον ὡς ἔχει τοῦ εἶναι͵ οὕτω καὶ τῆς ἀληθείας. [ARIST.
Metaph. 993b.30–31]
27
τὸ δὲ τῇ νοήσει πιστεύειν ἄτοπον. [ARIST. Ph. 208a.14–15]
28
ἀλλ΄ οὐ διὰ τοῦτο ἔξω τοῦ ἄστεός τίς ἐστιν ἢ τοῦ τηλικούτου
[τηλικοῦδε] μεγέθους ὃ ἔχομεν͵ ὅτι νοεῖ τις͵ ἀλλ΄ ὅτι ἔστι. [ARIST. Ph.
208a.17–19]
29
διὸ οὐδέποτε νοεῖ ἄνευ φαντάσματος ἡ ψυχή. [ARIST. de An.
431a.16–17]
30
τὰ μὲν οὖν εἴδη τὸ νοητικὸν ἐν τοῖς φαντάσμασι νοεῖ. [ARIST. de
An. 431b.2]
31
τῇ δὲ διανοητικῇ ψυχῇ τὰ φαντάσματα οἷον αἰσθήματα ὑπάρχει.
[ARIST. de An. 431a.14–15]
5
15
20
