DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM T. IV, L. X
542
Secunda forte est atque hac non minor, ea quae asserit:
20
Est
vero sursum quidem longitudinis principium, dextrum autem latitu-
dinis, ante vero profunditatis
. Quae res, ut plene planeque perspi-
ciatur statuendum prius, quod Aristoteles statuit, sursum duplex
esse:
positione
, θέσει, et
opere
,
ἔργῳ
. Sic enim libro
De partibus ad
localem motum utilibus
, capite 4. scripsit:
21
Distinctum vero opere est
et non positione solum ad terram atque ad coelum, unde enim nutrimen-
ti transitus et auctio singulis, sursum hoc est
. Horum autem duorum
sursum alterum est in universo, quod positione dicitur, alterum
in animalibus et animatis corporibus, quod dicitur sursum opere.
De illo 2.
De elementis
1. sic:
22
Nos vero universi extremum sursum
dicimus, quod et positione sursum est et natura primum
.
Sursum autem opere triplex esse asserit libello
De vita
, capite
2:
23
[474]
Praeterea cum distinguatur corpus viventium omnium ipso
sursum et deorsum (omnia enim habent sursum et deorsum), itaque et
plantae, clarum quod nutritivum principium habent in medio horum.
Eam enim partem, per quam nutrimentum ingreditur, sursum voca-
mus ad ipsam respicientes, sed non ad universum continens. Deorsum
vero eam partem, per quam excrementum eiicit primum. Habet autem
hoc contrario modo plantis et animalibus. Homini enim ob rectitudi-
nem maxime animalium inest hoc, habere scilicet supernam partem ad
universi sursum, aliis vero inter haec medium
.
20
Ἔστι δὲ τὸ μὲν ἄνω τοῦ μήκους ἀρχή͵ τὸ δὲ δεξιὸν τοῦ πλάτους͵
τὸ δ΄ ἔμπροσθεν τοῦ βάθους. [ARIST. Cael. 284b.24–25]
21
διείληπται δ΄ ἔργῳ͵ καὶ οὐ θέσει μόνον τῇ πρός τε τὴν γῆν καὶ τὸν
οὐρανόν. ὅθεν μὲν γὰρ ἡ τῆς τροφῆς διάδοσις καὶ {ἡ} αὔξησις ἑκάστοις͵
ἄνω τοῦτ΄ ἐστι· [ARIST. IA 705a.31–33]
22
Ἡμεῖς δὲ τὸ τοῦ παντὸς ἔσχατον ἄνω λέγομεν͵ ὃ καὶ κατὰ τὴν
θέσιν ἐστὶν ἄνω καὶ τῇ φύσει πρῶτον· [ARIST. Cael. 308a.21–22]
23
ἔτι δὲ διῃρημένου τοῦ σώματος τῶν ζώντων πάντων τῷ τ΄ ἄνω
καὶ <τῷ> κάτω (πάντα γὰρ ἔχει τὸ ἄνω καὶ τὸ κάτω͵ ὥστε καὶ τὰ φυτά)͵
δῆλον ὅτι τὴν θρεπτικὴν ἀρχὴν ἔχοι ἂν ἐν μέσῳ τούτων· καθ΄ ὃ μὲν
γὰρ εἰσέρχεται μόριον ἡ τροφή͵ ἄνω καλοῦμεν͵ πρὸς αὐτὸ βλέποντες
ἀλλ΄ οὐ πρὸς τὸ περιέχον ὅλον͵ κάτω δὲ καθ΄ ὃ τὸ περίττωμα ἀφίησι τὸ
πρῶτον. ἔχει δ΄ ἐναντίως τοῖς φυτοῖς τοῦτο καὶ τοῖς ζῴοις· τῷ μὲν γὰρ
ἀνθρώπῳ διὰ τὴν ὀρθότητα μάλιστα ὑπάρχει τοῦτο τῶν ζῴων͵ τὸ ἔχειν
τὸ ἄνω μόριον πρὸς τὸ τοῦ παντὸς ἄνω͵ τοῖς δ΄ ἄλλοις μεταξύ· [ARIST.
Juv. 467b.32–468b.19]
5
10
15
20
