198
Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis
Prilozi 59-60 (2004), str. 175-235
illius in cadcm matcria, vcl hanc mancrc nudam absquc omni potcntia, scd
quacstio cst dc potcntia Dci ordinaria, ita ut scnsus illius sit: an Coclum sit
corruptibilc pcr aliquod agcns naturalc, quod possct naturalitcr cx illius ma-
tcria alia corpora gcncrarc. Pro quo
Dico primo:
Coclum sccundum sc totum naturalitcr cst incorruptibilc.
Ita ut suppono naturali rcrum ordinc, qui dcfacto cst pracfixis, ncqucat
naturalitcr cvcnirc, quoad sccundum sc totum corrumpatur.
Probatur: Non possunt aliquac causac cx iis quac dcfacto cxistunt natu-
ralitcr ita applicari Coclo, ut totum illud corrumpcrc valcat, ncquc possunt
hoc rcrum ordinc mancntc alio modo applicari, quam dcfacto aliquando
sunt applicatac; scd dcfacto non potucrunt tot annorum dccursu aliquam
nobilcm partcm Cocli corrumpcrc: crgo naturalitcr isto rcrum ordinc ma-
ncntc cst incorruptibilc.
Dico secundo:
Quamvis Coclum dcfacto quoad aliquam partcm sui non
sit corruptum, cum hoc tamcn optimc stat, quod cx intrinscca natura sua
corruptibilc sit, ct quod dcntur aliquac causac sccundac quac ipsum quoad
aliquas sui partcs corrumpcrc possint. Prima pars patct cx immcdiatc diccn-
tis.
Probatur sccunda pars rationc sumpta cx idcntitatc spccifica matcriac
coclcstis ct sublunaris; sccundo quia Coclum cst intrinsccc gcncrabilc: crgo
ctiam intrinsccc corruptibilc. Conccdo: patct cx Aristotclc diccntc: omnc
gcncrabilc cssc quoquc corruptibilc; antcccdcns probatur: illud cst gcncr-
abilc propric intrinsccc, quod cst producibilc cx praccxistcntc matcria; scd
sic sc habct Coclum, ut diximus libro primo Physicorum: crgo ctc.
Probatur tcrtia pars, quia Coclum potcst dcfacto naturalitcr cssc incor-
ruptibilc cx co, quod non applicctur ci dcfacto aliqua causa corruptiva illius
quoad aliquas partcs, quac si applicarctur, illud corrumpcrc possct; scd cx
hoc non infcrtur, quod non sit aliqua causa, quac si ci cssct applicata, possct
illud corrumpcrc: crgo dantur aliquac causac ctc.
Objicies primo:
Virtus finita ncquit in finito tcmporc pcrsistcrc; scd vir­
tus Coclorum cst finita: crgo in finito tcmporc pcrsistcrc ncquit; ct consc-
qucntcr Coclum dcfacto naturalitcr potcst corrumpi.
Rcspondco: ncgo majorcm, quia proptcr candcm rationcm ob quam
potcst cxistcrc duobus dicbus potcst ct indcfinitis, ncquc facilc quoad hoc
discrimcn assignabitur, co vcl maximc cum non sit aliquod agcns a quo vir­
tus Cocli labcfactctur. Scd dico
Contra:
Quod patitur motus contrarios naturalitcr labcfactatur; scd Co-
clum patitur motus contrarios, movctur cnim ab oricntc usquc in occidcn-
tcm, ct c contra: crgo naturalitcr ctc.
1...,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23 25,26,27,28,29,30,31,32,33,34,...61