196
Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis
Prilozi 59-60 (2004), str. 175-235
dico, csto non csscnt physicc in cmphyrco adhuc frucrcntur bcatitudinc coc-
lcsti, quac consistit in visionc ct fruitionc Dci, qui potcst sc in omni loco fru-
cndum cxhibcrc. Ad tcrtium, distinguo majorcm: quod constat matcria ct
forma, habct principium motus vcl localis vcl altcrius, qui cst ad suas formas
ct pcrfcctioncs, conccdo majorcm; habct scmpcr principium motus localis,
ncgo majorcm.
Quaeres primo:
An motus Coclorum sit ipsis naturalis vcl violcntus?
Rcspondco: non cssc naturalcm ncc violcntum scd ncutrum. Ita Scotus
in quarto, distinctionc 46, quacstionc 2.
Probatur: quod non sit naturalis. Tunc motus cst naturalis alicui sub-
jccto quando hoc habct dctcrminatam inclinationcm vcl cxigcntiam ad tcr-
minum talis motus, v.g. motus lapidis dcorsum cst illis naturalis quia habct
inclinationcm naturalcm ad cssc dcorsum, ct ibi quicscit; scd Coclum non
magis inclinatur ad unum ubi, quam aliud, nihil cnim magis cmolumcnti in
uno quam in alio rccipcrc potcst, ut pcr sc patct: crgo talis motus non cst illi
naturalis.
Probatur: ctiam quod non sit violcntus; nam sicut Coclum cx hoc motu
nihil cmolumcnti habct, ita ncquc aliquid dctrimcnti ut cst cvidcns: crgo
non cst contra naturalcm inclinationcm illius, ct conscqucntcr non cst illi
violcntus, scd ncutcr, quia motus qui non cst juxta ncc contra inclinationcm
subjccti cst ncutcr, ut dictum cst ctc.
Quaeres secundo:
An unus angclus plurcs Coclos movcat, ct singuli sin­
gulos?
Rcspondco: quodlibct Coclum suum proprium motorcm sibi assistcn-
tcm habcrc. Ratio cst, quia virtus angcli cst finita ct limitata: crgo non vidc-
tur quod omncs Cocli possint cssc adacquata svcra activitatis unius angcli
proptcr ingcntcm magnitudincm ct pracscrtim motuum variationcm. Mov-
cnt autcm angcli Coclos pcr potcntiam loco motivam distinctam ab intcl-
lcctu ct voluntatc, hacc cnim magis cst proportionata huic cffcctui. Undc in-
tcllcctus ct voluntas concurrunt ad hunc motum tantum ut principium dircc-
tivum ct impcrativum. An vcro angcli movcant Coclos causando impulsum
in illis, an vcro causando in illis immcdiatc motum utrumquc cst probabilc.
Cum cnim unum Coclum sit intra sphacram activitatis angcli, ita ut possit in
illo causarc impulsum ct qualitatcm absolutam, multo magis potcrit causarc
imcdiatc motum localcm. Ex hactcnus dictis
Inferes primo:
Formas Coclorum cssc ignobiliorcs quacunquc forma vi­
tali. Dc hominc non cst dubium, cum sit ad imagincm Dci cffcctus. Dc aliis
1...,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21 23,24,25,26,27,28,29,30,31,32,...61