Page 12 - Antonius Xderich: Tractatus brevis in libros Aristotelis de mirabili mundo coelique machina

186 Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis Prilozi 59-60 (2004), str. 175-235
rum, utrobiquc cnim adcst acqualis rcpugnantia csscndi ct non csscndi pcr
altcrius csscntiam, habcndi ct non habcndi modum altcrius; scd Dcus ita cst
cns formalitcr infinitum indcpcndcns, illimitatum ct actcrnum, ut finitudo,
dcpcndcntia, limitatio ct inccptio ncquc intrinscca ncquc cxtrinscca ci con-
vcniant, ncc convcnirc possunt: crgo crcatura sic crit formalitcr finita ut ac-
tcrnitas ci nullo modo convcnirc possit, aut cxtrinscca a voluntatc divina
illam crcantc aut intrinscca a propriis pracdicatis, sicut ci nullo modo, scu
nullo cx iis modis convcnirc potcst infinitudo, illimitatio ctc.
Rcspondco ad hoc argumcntum ct alia similia, quac sic cfformari pos­
sunt, ncgando paritatcm intcr cssc infinitum ct indcpcndcns ct intcr cssc ac-
tcrnum: cssc cnim infinitum incrcatum ctc. Ex suo conccptu formali involvit
indcfcctibilitatcm ct cxcludit omncm indcpcndcntiam ab alio, undc rcpug-
nat, quod hoc cssc comunicctur crcaturis; at vcro cssc altcrum, ct prout cst
in Dco (ncmpc ncccssario indcfcctibilitcr ct ab intrinscco rcpugnarct ctiam
comunicarc crcaturis) potcst tamcn dari alius conccptus actcrnitatis, qui hu­
jusmodi indcpcndcntiam ct illimitationcm ab intrinscco non involvat, ct sic
possct crcaturis ab cxtrinscco convcnirc, sicut dcfacto cis convcnirc potcst
juxta comuncm scntcntiam, actcrnitas a partc post, non cnim cst magis crca-
tura indiffcrcns ad actcrnitatcm csscndi a partc post quam a partc antc.
Objicies tertio: Si Dcus potuissct produccrc Mundum ab actcrno, potuis-
sct produccrc homincm potcntcm gcncrarc a quo omncs homincs csscnt us-
quc nunc; scd si hoc factum cssct, darcntur infiniti homincs, quod implicat:
crgo non potuit Mundus ctc.
Rcspondco: ncgo minorcm: illi cnim homincs csscnt finiti, quia non
fuisscnt producti ab infinito corporc imaginario; gcncratio cnim ct produc­
tio includit mutationcm quac cst intcr tcrminos oppositos, ct idco ncquit
cssc actcrna scd cst intcrrupta, ct sic licct homo ab actcrno produccrctur,
non tamcn dcbuissct ab actcrno gcncrari ctiam proptcr rationcm in prima
objcctionc datam. Scd contra
Dices: Ergo illc homo pcr infinitum corpus imaginarium quicvissct, quia
ab actcrno usquc nunc infinitum tcmpus imaginarium fluxissct.
Rcspondco: conccdo illatum, ncgo hoc cst aliquod inconvcnicns, magis
quam quod Dcus dcfacto ab actcrno quicvcrit, cum tamcn sit multo pcrfcc-
tior in omnibus suis pcrfcctionibus ct productionibus quam illc homo.
Objicies quarto: Dc omni crcatura vcrificatur quod aliquando produca­
tur; scd quod aliquando producitur non cst ab actcrno: crgo ctc.
Rcspondco: distinguo majorcm: dc omni crcatura in corporc posita,
conccdo majorcm; ab actcrno posita, ncgo majorcm ct conccdo minorcm,
ncgo conscqucntiam; li cnim aliquando prius, postcrius, nunc, strictc sumpta
tcmporancis tantum non autcm ab actcrno positis convcniunt. Scd diccs