Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis
Prilozi 59-60 (2004), str.175-235
181
cst quia Dcus ncquit ad cxtra opcrari majori bonitatc, sapicntia ct potcntia:
crgo nihil pcrfcctius quoad modum produccndi produccrc potcst, qui modus
produccndi cst pcr bonitatcm, sapicntiam ct potcntiam divinam. Antccc-
dcns patct: quia bonitas, sapicntia, ct potcntia Dci sunt rcalitcr in csscntia
divina qua mclius aliquid cxcogitari non potcst. Rursus quia omnia proptcr
scmctispum opcratus cst Dominus ct ipsc cst omnium rcrum conditarum ul­
timus finis, quo mclius ct pcrfcctius nihil cssc potcst; undc Mundum quoad
fincm opcris pcrfcctissimum cssc nihil aliud diccrc quam quod ultimus finis
rcrum conditarum qui cst Dcus sit pcrfcctisimus quod nullus ncgabit; ct pcr
hoc cxplicandac sunt variac authoritatcs Patrum, quac contra conclusioncm
adffcri possunt.
Colliges:
Mundum quoad angclos, animam rationalcm, matcriam pri­
mam fuissc a Dco conditum pcr vcram actioncm crcativam; quoad Coclum
vcro, clcmcnta, cactcraquc composita matcrialia fuit conditus pcr actioncm
cductivam.
Quaestio secunda: An Mundus fuerit vel potuerit esse ab aeterno?
Circa Mundi productioncm variac sunt fucruntquc antiquorum philoso­
phorum scntcntiac. Aristotclcs asscrit, Mundum ab actcrno cssc, ita quod
ncc potucrit alitcr cssc; aliac c contra, ct maximc rcccntiorcs simplicitcr nc-
gant, Mundum potuissc ab actcrno. Divus autcm Thomas ct Scotus, cum
distinctionc aliqua circa hoc provcniunt, ut patcbit infra. Intcrim
Nota:
Mundum hunc cx duobus rcrum gcncribus coalcsccrc ncmpc cx
rcbus succcssivis ut sunt motus ct tcmpus ct ca quac pcr motum producun­
tur, ct cx rcbus pcrmancntibus, quac scilicct quoad sc totas in instanti fiunt.
Hujus modi sunt anima rationalis, angcli, matcria prima, ct alia similia. Hoc
notato, tria nobis sunt solvcnda. Primo an dcfacto fucrit Mundus conditus
ab actcrno? Sccundo an potucrit condi ab actcrno quoad rcs pcrmancntcs?
Tcrtio an ctiam quoad rcs succcssivas? Pro quorum clariori rcsolutionc sit
Sectio prima
: An Mundus dcfacto fucrit ab actcrno?
Conclusio:
Mundus non fuit dcfacto ab actcrno, scd in tcmporc a Dco
crcatus. Est omnium catholicorum, cst dc fidc contra Arostotclcm ct alios:
quod
Probatur primo, cx Sacra Scriptura, Gcncsi primo: In principio crcavit
Dcus Coclum ct Tcrram. Joanncs 17: ait Christus: Clarifica mc, Patcr, clari-
tatc quam habui priusquam Mundus ficrct; scd quod cst in principio crca-
tum ct antcquam aliquid aliud fuit, illud non cst ab actcrno: crgo Mundus
non fuit ctc.
1,2,3,4,5,6 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,...61