Page 10 - Antonius Xderich: Tractatus brevis in libros Aristotelis de mirabili mundo coelique machina

184 Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis Prilozi 59-60 (2004), str. 175-235
produci; vcl ab cxtrinscco, quia ncmpc non rcpugnat ipsi produci, si voluntas
Dci vcllct produccrc ct ci darc cssc.
Conclusio: Mundus quoad rcs pcrmancntcs potuit crcari ab actcrno -
ita Scotus in 2do, distinctionc 1a, quacstionc 3tia. E t ctiam vidctur ibi cssc
problcmaticus, siquidcm ibi solvit argumcnta tam nostra quam opositac scn-
tcntiac, tamcn ut advcrtit Hugo ad nostram magis inclinat, quod ut clarius
patcat
Probatur cx sancto Augustino libro 6to Dc Trinitatc, capitc 1mo diccn-
tc: Si ignis cssct actcrnus, splcndor ab co causatus cssct illi coactcrnus; hoc
ita: crgo Mundus quoad rcs pcrmancntcs ctc. Cum sit causa ncccssaria in
quid, ct naturalis, alioquin non cssct cfficax contra Arium (contra qucm ar­
guunt ibi) ad probandam coactcrnitatcm Filii cum Patrc actcrno. Ex quo sic
pro nostra conclusionc formatur argumcntum: Sicut pcrfccta causa naturali-
tcr agcntc infcrtur ncccssario cocxistcntia sui cffcctus in cadcm durationc;
sic cx pcrfccta causa libcrc agcntc infcrtur possibilis saltcm cocxistcntia sui
cffcctus in cadcm durationc: crgo sicut cx causa ncccssaria ct actcrna infcr-
tur cffcctus ncccssario actcrnus, ita cx causa libcra actcrna (qualis cst Dcus)
infcrtur cffcctus actcrnus possibilis. Antcccdcns patct a paritatc; conclusio
probatur: quia nullum cst discrimcn intcr agcns naturalc ct libcrum, nisi
naturalitcr, ct conscqucntcr agcrct, non cnim cst diffcrcntia intcr possc vcl
non possc agcrc, quia quidquid potcst agcns naturalc, potcst ct libcrum
stantc solum divcrsitatc cx partc modi causandi, vidclicct vcl libcrc vcl ncc-
cssario: crgo sicut infcrtur cx causa ncccssaria cffcctus sui cxistcntia, ita
ctiam cx libcra causa infcrtur cffcctus illius possibilitas, ct conscqucntcr ctc.
Confirmatur: Tum quia nulla pcrfcctio cst assignabilis in crcatura quac
non convcniat Crcatori, modo sibi dcbito; scd cnim pcrfcctio in aliqua crca-
tura possc habcrc cffcctum sibi cocvum, ita quod, si illa cssct actcrna, cjus
cffcctus ctiam cssct actcrnus ut patct cx cxcmplo ignis ct splcndoris posito a
sancto Augustino: crgo non implicat crcaturas ab actcrno produci a Dco.
Tum quia non cst ncccssc ut causa pracccdat cffcctum durationc scd sufficit
quod pracccdat natura. Tum dcniquc quia in hoc nulla involvitur contradic­
tio; scd omnc quod contradictioncm non involvit conccdcndum cst a Dco
cssc possibilc, ut docct Scotus in 4to, distinctionc 10, quacstionc 2a: crgo
non implicat Mundum possc crcari a Dco ab actcrno ctc.
Objicies primo: Plurcs Sancti Patrcs doccnt impossibilc cssc darc crcatu-
ram ab actcrno, signantcr sanctus Augustinus libro 8vo supcr Gcncsim di-
ccns: Natura Trinitatis ita cst actcrna ut aliquid ci coactcrnum cssc non pos­
sit: crgo Mundus quoad rcs pcrmancntcs nullo modo ctc.
Rcspondco: ncgo conscqucntiam, quia sancti patrcs solum intcndunt,
quod crcaturac non potucrint cssc ab actcrno co modo, quo actcrnitas illa­