Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis
Prilozi 59-60 (2004), str.175-235
179
tur in quinta acccptionc, dcfacto quidcm datur tantum unus Mundus, scd
plurcs alii sunt possibilcs. Cujus prima pars patct, quia non dcbct conccdi
aliquarum rcrum cxistcntia dcfacto absquc sufficicnti rationc, cxpcricntia,
aut authoritas, ob quam tcncrcmur conccdcrc altcrius mundi practcr hunc
cxistcntiam, ct licct alii plurcs astruant, ut sunt manichaci, Plutarchus ctc ct
quidcm infinitos, apud nos tamcn nullius sunt auctoritatis. Sccunda pars
ctiam patct, quia nulla cst contradicito, quod plurcs alii mundi possibilcs
sint; crgo ita Mundus cst unus, ut sint impossibilcs ctc.
Suppono secundo:
Mundum cssc unum ct habcrc unitatcm, scd hacc
unitas cst tantum ordinis ct subordinationis. Constat hoc: non cnim habct
aliquam unitatcm pcr sc; non quidcm mctaphysicam, cum partcs Mundi non
sint rcalitcr idcntificatac; non ctiam physicam, cum talcs partcs non sunt cn-
tia physicc incomplcta, ncc sc habcnt ut pcr sc actus ct pcr sc potcntia; ncgo
habcnt unitatcm continuationis quia partcs cjus sunt discontinuac; ncquc
aliam unitatcm aliquam, practcr ordinis ct subordinationis. His suppositis sit
Quaestio prima: An possibilis sit alius mundus perfectior?
Hacc quacstio supponit hunc Mundum cxistcntcm cssc pcrfcctum, ct
mcrito, hoc cnim tcstatur Sacra Scriptura diccns: Vidit Dcus cuncta quac fc-
ccrat, ct crant valdc bona. Undc solum cst difficultas: an hic Mundus ita
pcrfcctus sit, ut pcrfcctior cssc ncqucat? Aut ut non sit possibilis alius pcr-
fcctior? Ad quod sit pracscns nostra
Conclusio:
Potuit Dcus crcarc mundum pcrfcctiorcm ncdum quoad ac-
cidcntia scd ctiam quoad substantiam.
Hacc conclusio fundatur in illa scntcntia juxta quam diccbamus, impli-
carc crcaturam pcrfcctissimam, ac proindc argumcnta ct objcctioncs ibi po-
sitac hic applicari possunt. Intcrim
Objicies primo:
Authoritatc divi Augustini, libro Dc qualitatc animac,
capitc 43mo diccntis: Justitia Dci factum cssc, ut non modo sint omnia, scd
ctiam sic sint ut mclius cssc non possint; crgo non potuit crcari altcr mundus
pcrfcctior isto. Confirmatur: qui alium cfficacitcr amat, vult ci ctiam omncm
pcrfcctioncm ad bonum; ct si fortc ncccssitatus cst ad illum amandum nc-
ccssitatur conscqucntcr ad volcndum ci talcm pcrfcctioncm aut bonum; scd
crcatio Mundi cst magna pcrfcctio cxtrinscca Dci, co quod cadat in mag­
num ipsius honorcm, ct Dcus amat sc ipsum ncccssario: crgo ncccssario vult
mundi pcrfcctioncm, ct conscqucntcr pcrfcctissimi.
Rcspondco quod divus Augustinus ct alii patrcs ita loqucntcs tantum
intcndant, quod Dcus fcccrit ita omnia, quod non potucrint ficri mcliora,
scilicct quantum ad hoc, quod non ommiscrit in corum cffcctionc aliquam
impcrfcctioncm, cx qua possct infcrri, ipsum cssc imprudcntcm aut impcr-
1,2,3,4 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,...61