Page 87 - Paulus Scalichius: Encyclopaediae, seu Orbis disciplinarum, tam sacrarum quam prophanarum, Epistemon

non potest: quae in vita perfecta completaque aetate, qua
homo natus est secundum operationem virtutis, paratur
saltem, at in hac vita non consequitur. licet Aristoteles in
hac vita felicitatem esse tueatur. At ne offendatur Solon et
5 alii, dico felicitatem subiectivam, quae ex subiecta materia
colligitur, in vita dari: felicitatem vero finalem, propter
quam agimus, non nisi in contemplativa vita consistere.
PHIL. Quae hactenus ph ilosoph iam supernatu ralem ,
naturalem et moralem concernebant, breviter et dilucide
10 pertractasti: sed ne quicquam intactum relinquatur, dicas
de ipsa rationali quoque. EPIST. Rationalis, u t superius
memini, aut iudicat50, aut narrat, aut demonstrat, aut suadet,
au t oblectat: und e Grammatica, H istoria, Dialectica,
Rhetorica, et Poetica em e rse run t. G ramm atica, au t
15 methodice, aut historice, aut mista est. Prima consistit in
loquendo et scribendo. secunda in legendo et enarrando.
communis in iudicio grammatistice, ut Politianus inquit, a
Graecis: a Varone, literatio vocatur. haec considerat literas
et syllabas, cum suis illis vel fastigiis, (ut idem solet appe-
20 llare) vel long itud in ibus: item oration is pa rtes, p ro ­
portionem, et inaequalitatem, vitia, rusticitatem, stribi­
liginem, o rthograph iam , pedes, metaplasmos, tropos,
schemata, glossemata, notas, suspensiones, distinctiones,
clausulas, vocis elationes, depressiones, flexus, concitationes,
25 moras, positurasque: et qui legendi, qui reiciendi, quid in
quoque probandum, qui cuique praeponendi, quae sit in his
oeconomia, quodve decorum: praeterea rhetorum pro-
gymnasmata. Historia, secundum eundem, vel fabularis, vel
ad fidem. Fabularis, au t vo lup tatis, u t in argumentis
30 Comicorum: aut adhortationis gratia adhibetur. haec, aut
argumentum habet ex ficto, u t in Aesopicis fabulis: aut ex
50 corr. ex indicat; I K: i B: na ovom mjestu donose pogresno indicat.
U B: na str. 25 stoji ispravno iudicat, ali u K: na str. 18 takoSer pogresno indicat.
204 Epistemon