Eundem Solem Philo, Iudæorum doctissimus, ait:
Φλογὸς ὄν πίλημα πολλῆς, Οκυδρομότατος
γέγονε τῶν ὄντων.
“Flammæ cum sit compactio multæ, Ocyssimus
entium est factus.”
Chaldæorum ergo prius, Hæbræorum postea Græcorum postremo sapientiorum hoc
dogma fuit. Ignea esse astra, et Solem. Idque rectissima, uti diximus ratione, quando nimirum:
cœlum quoque, cuius partes densiores, ipsa astra sunt, sit ignis. Ignem autem cœlum esse
Moses quoque asseruit, ipsa vocis, qua cœlum nominat significatione, appellatur enim
asciamain; hoc est igneum et aqueum. Illud quod luceat, hoc vero quod transluceat, et ante
Mosen Chaldei, cœlum purum esse lumen, seu lucem docuere, idque totius cœli esse
substantiam. Lucem autem et ignem pro re eadem acceperunt, ob eam rationem, quam post
innumera secula Plato postea explicavit, quando ait.
Deum ex igne et terra cæpisse mundi corpus constituere. Cur autem ex igne
rationem reddidit, dum inquit:
“Separatum ab igne, nihil unquam visile fiat.
Hanc autem ignem qualis esset expressit.
Lucem φῶς, accendit Deus circa secundam a terram circulationem. De Sole intelligens, quem
et λαμπρότατον καὶ λευκοτατον, fulgentissimum, et candidissimum appellat. Quasi ignis
et φῶς, lux, et Sol, et fulgor, et candor eadem res esset.
Sed quia ignis, non solum lucem, verum etiam calorem habet innatum, de calore
quia postea erit agendum, demonstrationes reliquas, quod astra ignea sint, in illud
tempus differamus. Hoc tantum memoria retinentes, vetustissimos illos, rerum
contemplatores, Aristoteli nondum addictos, ignem, lucem, astra pro eadem re accepisse,
rationibus iis quas adduximus, aut aliis permoti. Et veriore longe sententia, quam sit in
Peripato, qui docet calorem et lumen fieri in aere, atrito aere, ab astrorum latione. Namque id,
et in aere, et in æthere est falsissimum. Quis enim aer in æthere ateritur? Quis in aere
aer ateritur, ita ut luceat? Nam et noctibus tenebrosissimis etiam luceret, et
longissimus, quandoquidem iis non minus quam interdiu, astra circumferuntur. Sed hi sensum
præ cæteris professi, plerumque nullo sensu, sepissisime contra sensus omnes
philosophantur. Astra autem ignes esse, ipse ostendit sensus, ex ignium nostrorum effectibus,
qui syderum effectibus sunt uniformes: nam flammæ nostræ, et anthraces accensi, si non
proxime, sed spacio aliquanto conspiciantur, figuram orbicularem, radiis coronatam
representant, ita ut stellæ appareant re vera. Quando item vel anthraces, vel lecythi
extinguuntur, dum in eo extictionis actu sunt, ad instar stellæ radiusculos emittunt. Sed et
calor, qui a sole ad nos descendit et radiis vehitur, rem eandem comprobat. Solem scilicet, et
astra omnia, præter unam forte Lunam, esse ignes. Sed de calore, uti diximus, postea.
Concludamus ergo, longe quam Astronomi, quam Peripatus, et verius et firmius, sydera
omnia, propriis, quæque lucibus corruscare, et in propriis iacere lucibus, et quod ex his
sequitur. Omnia in luminibus quoque iacere alienis, attamen sociis, atque cognatis. Totus
enim æther, omnium siderum luminibus impletur, et collucet. Non enim Sol tantum unus
æthera universum suo replet lumine. Sed stellæ quoque singulæ proprium a se in æthera
fundunt lumen quaquaversum, et circa se, et supra et infra se. Nihil enim huic fusioni, aut
diffusioni obstat. Nam sicuti Sol, in partes omnes, ad latera, ad supera; ad infera omnia, ultra
