DISCUSSIONUM PERIPATETICARUM T. IV, L. VI
348
5
Sed illa, quam negant, est nobis excutienda, et ne
ἐρήμην
καταδικάζεσθαι δοκῶμεν
,
in solitate condemnare videamur
. Ari-
stotelem audiemus,
τὰ τῶν Ἀριστοτελικῶν λόγων δικαιώματα
,
iustificationes Aristotelicarum rationum
:
2
Oportet enim arbitros non
adversarios esse eos, qui verum de proposita re sufficienter iudicare de-
bent
. Ut est apud eum celebre philosophantibus monitum. Pro-
ferantur ergo qualitates, quas vocant activas et passivas, quas
negat Aristoteles, pernegant sui esse in coelo, proferentur, ut ego
arbitror, ex 2. capite 2.
De ortu
, istae scilicet:
θερμόν – ψυχρόν͵
ξηρόν – ὑγρόν͵ βαρύ – κοῦφον͵ σκληρόν – μαλακόν͵ γλίσχρον
– κραῦρον͵ τραχύ – λεῖον͵ παχύ – λεπτόν
,
calidum – frigidum;
siccum – humidum; grave – leve; durum – molle; tenax – friabile; aspe-
rum – lene; crassum – tenue
. Et ne quicquam huic enumerationi
desit, aliunde adiicient:
πυκνὸν μανὸν
,
densum et rarum
. [430]
De octo his combinationibus primas duas vocant primarias, re-
liquas ex illis ortas, secundarias, has autem ex illis ortas scribit:
3
Tenue vero et crassum et tenax et friabile et durum et molle et aliae
differentiae ex his
.
Quam rem toto eo capite prosequitur. In quo docet etiam pri-
marum calidum et frigidum esse activas. Duas passivas, humi-
dum et siccum; gravitatem vero et levitatem negat esse activas
vel passivas et rationem reddit:
4
Non enim facere quid aliud aut pati
ab alio dicuntur
.
i
Reliquas vero alias esse activas, alias passivas
esse expresse docet:
5
Tenax enim humidum quiddam passum est
. Et:
6
Molle, quod cedit in se ipsum
. Quod si haec passiva sunt, contra-
2
δεῖ <γὰρ> διαιτητὰς {ἀλλ΄} οὐκ ἀντιδίκους εἶναι {τοὺς} μέλλοντας
τἀληθὲς <περὶ τοῦ προτεθέντος> κρίνειν ἱκανῶς. [ARIST. Cael. 279b.11–
12]
3
Τὸ δὲ λεπτὸν καὶ παχὺ καὶ γλίσχρον καὶ κραῦρον καὶ <τὸ>
σκληρὸν καὶ μαλακὸν καὶ αἱ ἄλλαι διαφοραὶ ἐκ τούτων· [ARIST. GC
329b.31–33]
4
οὐ γὰρ {τῷ} ποιεῖν τε [τι] ἕτερον ἢ πάσχειν ὑφ΄ ἑτέρου λέγονται
[ARIST. GC 329b.20–21]
5
τὸ γὰρ γλίσχρον ὑγρὸν πεπονθός τί ἐστιν [ARIST. GC 330a.5–6]
6
<τὸ> μαλακὸν γὰρ τὸ ὑπεῖκον εἰς ἑαυτὸ [ARIST. GC 330a.8–9]
i
U citatu se netočno navodi: λέγεται, ali u prijevodu je točno –
dicuntur
10
15
20
25
