POVIJEST
369
ODNOS KAO MIJENJANJE
BIĆA IZVAN ODNOSA U BIĆA
ZA ODNOS I TIME BIĆA
O SEBI U BIĆA ZA NAS
Rekli smo da se čovjek
odnosi spram bića na te
melju odnosa spram bitka.
Odnos kao l j u d s k i od
nos (samo se čovjek od
nosi) jest odnos spram bića k a o bića, spram onog
što bića č i n i bićima. Utoliko ovaj odnos ne o s t a v
l j a bića kao bića u onom što ona jesu kad n i su u od
nosu, kad su, kako se kaže, »o sebi«, kad su t e k n a s u
p r o t čovjeka (strogo rečeno: izraz »bića o sebi« i izraz
»bića nasuprot čovjeka« već pretpostavljaju o d n o s ; izvan
njega nema »bića o sebi« ni »bića nasuprot«, nego samo i
jednostavno bića koja jesu i bivstvuju »neovisno« o odnosu)
— nego ih m i j e n j a u ono što su ona za čovjeka kad
se on odnosi spram njih k a o bića, tj. kad se on odnosi
spram b i t k a bića. Odnositi se spram bitka bića znači
m i j e n j a t i bića »o sebi« u bića »za nas« (za čovjeka).
Kako je, pak, odnos spram bića moguć tek na temelju od
nosa spram bitka, to odnos čovjeka spram bića, shvaćen
u najstrožem smislu, nije više mijenjanje bića o sebi u bića
za nas (za čovjeka), nego m i j e n j a n j e b i ć a i z v a n
o d n o s a u b i ć a za c j e l o k u p n i o d n o s (u kojem
su uključeni: bitak, bit čovjeka i bića). Drugačije rečeno:
bića bivaju bićima za nas (za čovjeka) po tome što uopće
dospijevaju u odnos kojeg je posljednja mogućnost r a z l i k a
bitka i bića (ili, opet drugačije rečeno: odnos daje bitku
njegovo a bićima njihovo kad ih razlikujući povezuje.)
Rekli smo da je u odnosu kao l j u d s k o m odnosu
sadržano to da on m i j e n j a b i ć a . što znači m i j e
n j a t i , ako se ima u vidu da je mijenjanje o d n o s , a
ne puka (formalizirana) relacija u smislu npr. »izmjene
tvari«?
ODNOS KAO
Mijenjati u smislu mijenjanja kao p r a v o g
TRANSDUKCIJA o d n o s a znači p r e - v o d i t i , t r a n s -
sformirati. Naravno, odnos je — između ostalog — i t r a n s
f o r m a c i j a , tj. promjena »forme«, »esencije« nečega. Tako,
npr., kad se nekoj materiji (npr. tkanini) daje forma (npr,
- d u c i r a t i , a ne samo preoblikovati, tran
24 Bit i suvremenost
