Uvod
XXVII
teza koja se u okviru aristotelizma može odrediti kao »hereza«
,
temelji se na generaliziranju Aristotelove teze o nastanku čovjeka
(čovjek rađa čovjeka, i sunce), odnosno na shvaćanju da je, s jed-
ne strane, nužan pokretač, uzrok koji je odvojen od pokrenutog,
odnosno uzrokovanog (npr. sunce), s druge strane da je nužan i
sjemeni razlog
, istooblična i istorodna ideja (npr. čovjek). Time je
Petrić kontaminirao (novo)platoničku ontologiju s Aristotelovim
pojmom
istorodnog
ili
istovrsnog
u procesu nastajanja, odnosno
(novo)platoničku ontologiju spustio s teološke na ontičku razi-
nu. Rezultat toga je i Petrićeva teza da se u Aristotelovoj filozofiji
može naći i
duša svijeta
i novoplatonička hijerarhija bića.
U trećem dijelu suprotstavlja se Petrić pojedinim Aristote-
lovim prigovorima idejama na novoplatoničkim osnovama. Je-
dan od argumenata jest i taj da neki Aristotelovi argumenti nisu
upućeni Platonu, nego njegovim pristašama. S tim Aristotelovim
argumentima Petrić uopće ne želi polemizirati. Također inzistira
na tome da ideje postoje o svemu što je bit, dakle i o akcidenti-
ma, a ne samo o supstancijama. Konačno poriče da u Platono-
vim dijalozima postoji argument
treći čovjek
, tj. upozoravanje na
to da ako ideja (npr. ljepote) treba osiguravati jedinstvo između
pojedinih lijepih bića u svijetu, onda još jedna druga (tj. treća)
ideja treba biti jamstvo jedinstva prve ideje i lijepih bića itd. Taj
argument zove se
treći
čovjek
i na neki je način prisutan već u
Platonovu
Parmenidu
. (132a5 – b3)
Karakterističan je još jedan Petrićev argument protiv Aristo-
tela. Petrić ne želi razmatrati niti jedan Aristotelov prigovor koji
se ne temelji na doslovnoj Platonovoj frazi. Da bi Aristotel smio
interpretirati Platona ili ukazati na neke neizrečene, ali nužne,
konsekvencije njegovih teza – to za Petrića ne dolazi u obzir. Kri-
tika se mora strogo držati doslovnog izričaja, ona se mora odvi-
jati na doksografskoj razini.
Šesta knjiga
Peripatetičkih rasprava
posvećena je Aristotelovim
prigovorima Platonu i pitanjima fiziologije – prirodne filozofije.
Većinom se Petrić poziva na Aristotelovu kritiku
Timeja
pri čemu
je riječ o konkretnim pitanjima disanja, nastanka kostiju i slično.
Ta pitanja većinom danas nisu više filozofski relevantna, nego
