V uk-P avlović, P., M isli i bilješke, Prilozi 8 (1
—
2 ), str. 163
—
202, (1983)
197
sam hoće
'primiti,
ne da li on nju »hoće« (bez obzira da li ona
hoće!), onda je to dar darovan iz sućuti i s obzirom na ljubavni
odnos bezvredan.
U ljubavi se ne pita »hoćeš« li, već »dopuštaš« li da te
ljubim!
Ali to znači:
Ovdje je
egoizam
i upravo on (ćudoredno) piunovrljedan i
poželjan — altruistički motivi kao
osnovni motivi
oslabljuju
baš moralnu vrijednost ljubavnog davanja! (Istom
izvedeni
(sekundarni) motivi ljubavi Izviru iz altruističkih sklonosti
i
»trebaju«!)
Ovo bi dakle bio jasan slučaj gdje se sa stajališta ćudo
rednog vrednovanja »egoizam« i »altruizam« podudaraju. Motiv
nije jednoznačno samo dan, nego »tražen« (»treban«) (»gefor-
dert«, »gesollt«), etičko vrednovanje briše granice!
Ljubav ne pita
—
ona se daje; ona poklanja, daruje i služi.
Ne treba se borbom »sredstvima moći«, nego punim ljubav?
počinkom prirode — ostvariti oslobođenje od nje, otkupljenje.
(Treba i zlo —
ljubiti!)
Nađvladavanje volje za moći! ljubavlju!
Stupnjevi nadvladavanja: Srdžba na zlo je najniži stupanj
puta (ik dobru, k otkupljenju).
Zlo je ograničenost i sputanost bića u individuaciji, pri
rodnoj vezanosti duše. Ono je nedostatak, jer je ograničenost,
sljepoća. Ali je i pozitivno, kad se izražava kao zapreka razvitku
dobroga u usmjeravanjima volje i djelovanjima volje!
Da li »nedostatak« ili »radikalno« zavisi samo od gledišta(?)
s kojega se određuje? Samo s obzirom na posljedicu! (Koliko
se određuje s obzirom na posljedicu.)
Za etiku
52.
što je čovjek?
Biće koje putuje.
Putnik od životinje k
anđelu (?)
od žudnje za moću
od žive lešine
od vezanog bića
od pođavoljenoga
od onoga koji proklinje
od vezanoga
od onoga koji informira,
i od anđela k životinji
k ljubavnoj čežnji
k slobodnom biću
k pobožanstvenjenom
k onome koji blagosliva
k samotniku
k onome koji komunicira,
od onoga koji viče
manipulira
osloboditelju
k onome koji šuti i
razumije šutnju