Petrićev platonizam u
Peripatetičkim raspravama
XVI
je autor jednog »mlađi Arhita«, kojeg je poistovjetio s Platono-
vim korespondentom iz 9. i 12. (pseudo)Platonova pisma, zbog
čega je onda autorom drugog spisa proglasio Pitagorina učenika
Arhitu, koji mora da je bio stotinjak godina stariji od Platonova
sikulskog korespondenta.
11
Drugi moment koji ralikuje Petrića jest upravo »filologijski«
aspekt Petrićeva platonizma – što ga ujedno čini različitim od
fičinovskog platonizma.
12
Petrić svakako prihvaća religijsku di-
menziju fičinovskog platonizma, no za razliku od Ficina, Petrić
naglašava da Platon u zapisanim dijalozima nije cijeli Platon: po-
stoji još i »Plato esotericus«, Platon nepisanog učenja.
13
Valja isto tako istaknuti razliku između Ficina i Petrića u iz-
boru tema: Ficino se prvenstveno zanima za teme poput poetike,
duše i ljubavi, dok Petrić težinu postavlja na znanstveni vid Pla-
tonove filozofije.
11
V. str. 29, 31 dolje.
12
Pitanje je li i koliko Petrić udaljen od platonizma M. Ficina nije ne-
prijeporno. Ima naime autora koji na to pitanje odgovaraju da je Petrić
zapravo pod Ficinovim utjecajem (npr. Maria Muccillo, »Marsilio Ficino e
Francesco Patrizi« u
Marsilio Ficino e il ritorno di Platone
, ur. G. C. Garfagni-
ni, (Firenze: Leo S. Olschki Editore), 1986, str. 615–679 i Maria Muccillo, »Il
platonismo all’Università di Roma: Francesco Patrizi« u
Roma e lo studium
urbis: spazio urbano e cultura dal Quattro al Seicento. Atti del convegno, Roma,
7–10 giugno 1989
, ur. P. Cherubini, (Roma: Ministero per i Beni culturali
e ambientali). Ufficio centrale per i Beni archivistici, 1992, str. 145–184.),
dok drugi ističu razlike između njih dvojice (npr. Leinkauf, Thomas,
Il ne-
oplatonismo di Francesco Patrizi come presupposto della sua critica ad Aristotele
,
(Firenze: La nuova Italia Editrice), 1990.).
13
To se najbolje vidi u Trećem svesku
Peripatetičkih rasprava
gdje se
Petrić obračunava s Aristotelovom kritikom svojih prethodnika u
Fizici
,
u kojoj, prema Petrićevu razumijevanju, Aristotel smatra da su brojevi
za Platona ideje. Petrić navodi da neće inzistirati da se o tome raspravlja,
»budući da u Platonovim knjigama nema ni riječi o tome da su brojevi
ideje« i nastavlja: »Ako bi tko rekao da je to Platon rekao živim glasom,
prvo ćemo svjedočanstva tog izrijeka potražiti u razgovorima (
in colloqui-
is
).« No, budući da se toga ne nalazi ni kod Platonovih učenika zapisano,
mora da je to čista Aristotelova izmišljotina. (V. Frane Petrić,
Peripatetičke
rasprave svezak treći
, prijevod: T. Ćepulić i M. Girardi-Karšulin, ur. M. Gi-
rardi-Karšulin i O. Perić, (Zagreb: Institut za filozofiju), 2009., str. 241).
