A D L I B R U M
S E X T U M
4 9 7
agunt . Momenta autem lingularum funt, ut celeritates , quibis particula
debent a fc invicem dilcedcrc ,
Si
numerus virium cH , ut fumnia particula­
rum , nimirum , uc fuperficici , qu-t fcpaiacur • Quare illa rcfillcntra efl:
folum , uc fuperficies , & tranflatio ab invicem conjunctim> quemadmodum
Nctvtonuspofuit • Quod autem ad denfitates pertinet , Ncwtonus , ubi
Carteliaiios vortices ad trutinam revocavit , debuit utiquehonisgeneam coti,
lidcrare materiam cum ipfo Cartcfio , & ejuialfeclis.
tf5 j Verum admilfa ratione ineundicalculi , quam Eernoullius adhibuit >
adhuc res male illi cedit j cumdcnlitas ipfi obveniat major in minore diflan­
tia . Nam in vorticum fyflemate materia dentiorreccdit a ccntro vorticis
ob privalentem ccntrifugam' vim . Viderat Newtonus etiam variata denficate
polfc rem accommodari tertii legi Kv.-plcri , quod iunuit in fcholio ejus pro-
pofitionis j fed eam hypothefim icjicit idcirco etiam ipfc > quod ad i<! requi­
reretur dcnlitas major in diflantiis minoribus. Vidit eandem difficultatem
Eernoullius, quam amovere /luduit diftinguendo duplex denfitatis genus j
ut nimirum alterum conlillat in majori mole particularum, alterum in e o ,
quod particula: minores quidem fine mole , fed inter fe propiores J ac dicic
adinodum probabile c(fe , hanc fpiflituilinem elfc nujorcin prope ccntrum
vorticis i quam in majore diflantia . Verum cum nilus totius vis ccntrilug*
debeat clfe major in diflantiis majoribus, iqualis nimirum fummz preflio-
num , quas exercent omnes inferiorum orbium vires ccntrifug* , patet &
cam fpiflitudinem ibi majorem cfle debere , contra id , quod Bernoullii thco«
ria requireret .
654 Demum & illud addi poteft , aliud effe , quod dcnlitas verfus
ccn­
trum
fit major, aliud quod fic major in aliqua ratione reciproca diflantia:
imminuta: . In h»c fecundo cafu dcnlitasverfus ccntrum deberet in infinitum
augeri, quod fierinon potefl iu fententia Cartefianorum , nee vero illoruin
omnium, qui, ut & Bernouliius, continuam admittunt extenfionem mate­
ri* , in qua fententia ratio materi* ad rationem fpatiifinita eft , & proinde
dcnlitas augeri non potefl , nili in ratione finita , & evadit quidem maxima »
ybi totum fpatium ca materia Iit plenum , fed finita omnino remanet .
C 55 Ex iis omnibus, qu* difta funt, conflat, vorcicum theoriam nullo
modo cohirere pnfle cum Kcplcrianis legibus , cum quarum unafi concilie­
tur , pugnat cum altera , nec vero cum iis ctiarn lingulis ita conciliari po­
tefl , ut alia abfurda fecumnon trahat j ufque aden hic molestoties labcfa-
ftata, & necquidquam reparata , perpetuo rimas iterum agit , & ruit , quain
omnium maxime evertit tot Cometarum liberrimi permeantium motus, qui
cum iis conciliari nullo modo potefl j quam ob caufam liari Natur* expli­
cande ratio ab omnibus jam Acadeiniis rcjcSa foli generali gravitati locum
ita celfit, ut hic unademurnccnfcatur qu*dam vduci clavis totiusomnium
cclcdium corporum theorie .
Tm .U .
1...,505,506,507,508,509,510,511,512,513,514 516,517,518,519,520,521,522,523,524,525,...530