EPISTOLA AUCTORIS DEDICATORIA
PRIMÆ EDITIONIS VIENNENSIS
AD CELSISSIMUM TUNC PRINCIPEM ARCHIEPISCOPUM VIENNENSEM, NUNC
PRÆTEREA ET CARDINALEM EMINENTISSIMUM, ET EPISCOPUM VACCIENSEM
CHRISTOPHORUM E COMITATIBUS DE MIGAZZI
DABIS veniam, Princeps Celsissime, si forte inter assiduas sacri regiminis curas importunus
interpellator advenio, & libellum Tibi offero mole tenuem, nec arcana Religionis mysteria,
quam in isto tanto constitutus fastigio administras, sed Naturalis Philosophiæ principia
continentem. Novi ego quidem, quam totus in eo sis, ut, quam geris, personam sustineas, ac
vigilantissimi sacrorum Antistitis partes agas. Videt utique Imperialis haec Aula, videt
universa Regalis Urbs, & ingenti admiratione defixa obstupescit, qua diligentia, quo labore
tanti Sacerdotii munus obire pergas. Vetus nimirum illud celeberrimum age, quod agis, quod
ab ipsa Tibi juventute, cum primum, ut Te Romæ dantem operam studiis cognoscerem, mihi
fors obtigit, altissime jam insederat animo, id in omni reliquo amplissimorum munerum Tibi
commissorum cursu hæsit firmissime, atque idipsum inprimis adjectum tam multis & dotibus,
quas a Natura uberrime congestas habes, & virtutibus, quas tute diuturna Tibi exercitatione,
atque assiduo labore comparasti, sanctissime observatum inter tam varias forenses, Aulicas,
Sacerdotales occupationes, istos Tibi tam celeres dignitatum gradus quodammodo veluti
coacervavit, & omnium una tam populorum, quam Principum admirationem excitavit ubique,
conciliavit amorem; unde illud est factum, ut ab aliis alia Te, sublimiora semper, atque
honorificentiora munera quodammodo velut avulsum, atque abstractum rapuerint. Dum
Romæ in celeberrimo illo, quod Auditorum Rotæ appellant, collegio toti Christiano orbi jus
diceres, accesserat Hetrusca Imperialis Legatio apud Romanum Pontificem exercenda; cum
repente Mechliniensi Archiepiscopo in amplissima illa administranda Ecclesia Adjutor datus,
& destinatus Successor, possessione præstantissimi muneris vixdum capta, ad Hispanicum
Regem ab Augustissima Romanorum Imperatrice ad gravissima tractanda negotia Legatus es
missus,in quibus cum summa utriusque Aulæ approbatione versatum per annos quinque
ditissima Vacciensis Ecclesia adepta est; atque ibi dum post tantos Aularum strepitus ea, qua
Christianum Antistitem decet, & animi moderatione, & demissione quadam, atque in omne
hominum genus charitate, & singulari cura, ac diligentia Religionem administras, & sacrorum
exerces curam; non ea tantum urbs, atque ditio, sed universum Hungariæ Regnum, quanquam
exterum hominem, non ut civem suum tantummodo, sed ut Parentem amantissimum habuit,
quem adhuc ereptum sibi dolet, & angitur; dum scilicet minore, quam unius anni intervallo ab
Ipsa Augustissima Imperatrice ad Regalem hanc Urbem, tot Imperatorum sedem, ac
Austriacæ Dominationis caput, dignum tantis dotibus explicandis theatrum, evocatum videt,
atque in hac Celsissima Archiepiscopali Sede, accedente Romani Pontificis Auctoritate
collocatum; in qua Tu quidem personam itidem, quam agis, diligentissime sustinens, totus es
in gravissimis Sacerdotii Tui expediendis negotiis, in iis omnibus, quæ ad sacra pertinent,
curandis vel per Te ipsum usque adeo, ut sæpe, raro admodum per hæc nostra tempora
exemplo, & publice operatum, ac ipsa etiam Sacramenta administrantem videamus in templis,
& Tua ipsius voce populos, e superiore loco docentum audiamus, atque ad omne virtutum
genus inflammantem.
Novi ego quidem hæc omnia; novi hanc indolem, hanc animi constitutionem; nec sum tamen
inde absterritus, ne, inter gravissimas istas Tuas Sacerdotales curas, Philosophicas hasce
meditationes meas, Tibi sisterem, ac tantulæ libellum molis homini ad tantum culmen evecto
porrigerem, ac Tuo vellem Nomine insignitum. Quod enim ad primum pertinet caput, non
Theologicas tantum, sed Philosophicas etiam perquisitiones Christiano Antistite ego quidem
