168
V u k-P avlović, P „ M isli i b ilješk e, P rilozi 8 (1—2), str. 163—202, (1983)
votnosti smrti i njezina mogućeg stvaralaštva čini originalnost
ovoga Vuik-Pavlovićeva shvaćanja i distingvira ga od drugih
danas raširenih interpretacija. CM raznih filosofskih pogleda,
mislim, da mu je (uza sve razlike inače) najsrodniji u tome
onaj koji se nazrijeva iz Nietzscheovih riječi:
»Svi smatraju
važnim umiranje; ali smrt još nije svečanost
. .. « ; 7 srodnost
im je u posvećujućoj funkciji smrti — u kojoj onaj koji tako
umire »
posvećuje zakletve živih
« — izraz koji adekvatno ocr­
tava jedan aspekt onoga Sto Vuk-Pavlović podrazumijeva pod
»stvaralaštvom smrti« jer se u svečanosti umiranja pobjednika
ništetne smrti (smrti suvišnih) ozbiljava zajedništvo i trajnost
duhovnih veza umirućeg i živih; dakle, unutar života se ozbi­
ljava trajna veza života i smrti, i to takva veza kojom se život,
iz smrti, posvećuje.
Vuk-Pavlovićeva misao da se životu pristupi »iz smrti« ne
znači, dakle, put u nejasnu onostranost, već traženje načina
da se djelotvornost »cijelog osnova života« oslobodi za istinsku
humanizaciju ljudskog zajedništva. Koncentrirajući u sebi glav­
nu tematiku ovih zapisa, ta misao omogućuje dublje i potpunije
shvaćanje cjelovitog Vuk-Pavlovićevog filosofskog opusa.
Bacili smo ovdje jedan pogled na ove bilješke pune misao­
nosti, bez namjere da ulazimo u mnogostrukost problematike
koija proveliava njihovom konciznošću, čineći mnoge od njih
idejnim jezgrama za moguću filosofsku raspravu.
Marija BRIDA
7 Friedrich Nietzische:
Tako je govorio Zaratustra,
Zagreb 1967,
str. 64.
1,2,3,4,5 7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,...40