Page 67 - Federicus Chrysogonus: Speculum astronomicum

132
5
15
20
30
10
25
intervalla (quae sunt inter terminos) iacere dicuntur. Qui-
bus terminis mathematicis ipse Philosophus in hac diffi-
nitione syllogismi (ut et ipsi geometrae) usus est. Dicit
enim primo quibusdam positis, quia tribus terminis scili-
cet duobus extremis et uno medio: quia extrema mediata
non possunt absque medio copulari. Deinde subdit neces-
se est a iacentibus, scilicet duobus intervallis: quorum
unum erit ab uno extremo ad medium et aliud ab eodem
medio ad aliud extremum. Deinde dicit: aliud quoddam
evenire, scilicet tertium intervallum. Ex necessitate con-
tinget scilicet conclusio figurae et statim se declarat: scili-
cet nullo extrinsecus amplius termino adhibito scilicet ad
hoc, ut figura sit et figura claudatur. Ita quod sensus erit
iste: cum Philosophus velit instrumentum vel figuram
syllogisticam venari vel fabricare: et figura cum nihil aliud
sit nisi illa superficies clausa et terminata lineis rectis, ita
quod duae lineae non claudunt figuram, sic etiam in pro-
posito dicit Aristoteles, si ponantur tres termini a.b.c.
puta in forma triangulari, et si ductae fuerint duae lineae
a duobus terminis ab ipso b. in a. et ab ipso c. in b. erunt
duae lineae, quae tamen non faciunt figuram. Et si volue-
rimus claudere figuram, certe poterimus absque hoc, quod
ponamus alium terminum, puta quartum d., quia tertiam
lineam ducere poterimus ab ipso c. in a., quae claudet fi-
guram. Quae omnia sunt in syllogismo, quia tres termini
sunt tres dictiones, puta animal rationale, risibile et homo.
Duo intervalla vel duae lineae non claudentes figuram
sunt, puta, duae praemissae vel duae propositiones, puta,
omne animal rationale est risibile; omnis homo est animal
rationale. Tertia linea vel intervallum claudens figuram est
ipsa conclusio, scilicet ergo: omnis homo est risibilis. Sed
quia positis duobus extremis terminis, medius terminus