Page 4 - Antonius Xderich: Metaphysica

234

Hrkać,

S., Metaphysica p. Alllonii Xderich,

Prilozi

53-54

(2001), str. 231-285

formalis 'ut quo' et 'ut quod' totalis et partialis est, de quibus in 'Logica

magna' vidimus, Ideo

Dico primo:

Ens prout est commune enti reali et rationis, enti per se, et per accidens

(et si licet loqui) enti positivo et negativo non est obiectum metaphysicae.

Probat"r prima pars:

Id quod statuitur pro obiecto alicuius scientiae de–

bet esse

univDeum

suis inferioribus; sed nihil dicitur univocum commune enti

reali et rationis;

ergo,

ens prout est commune enti etc. Maior in qua est diffi–

cultas patebit suo loco. Haec ratio enim probat tertiam partem ejusdem con–

clusionis, ideo

Probat"r sec"nda pars:

Ens per accidens qua tale nullam habet

essentiam; atqui ut aliquid sit obiectum alicuius scientiae debet habere es–

sentiam ex qua emanarent verae et propriae passiones, ut est perspicuum;

ergo,

ens per accidens non est obiectum etc.

Probat"r maior.·

Si ens per accidens qua tale haberet essentiam, illa esset

quid superadditum illi coacervationi plurium entium per se; atqui hoc repug–

nat;

ergo,

ens per accidens etc.

Proba"'r minor:

Si ens per accidens supra coacervationem importaret

propriam essentiam, illa esset indivisibilis et consequenter quid unum per se;

ergo,

ens per accidens constitueret unum per se; sed enti per accidens repug–

nat, ut sit ens per se;

ergo,

etiam repugnat ut ens per accidens qua tale pro–

priam importet essentiam supfa ilIam coacervationem plurium entium per se

consequenter.

Observa tamen:

Quod agere de ente rationis, de ente negativo per accidens pertineat

quidem ad metaphysicam, non tamen per se; siquidem nullam rationem ha–

bent ab aliqua scientia per se attingibilem, sed tantum per accidens quatenus

scilicet ad maiorem intelligentiam entis realis positivi illorum intelligentia con–

ducit, et quatenus quaelibet scientia quae per Se agit de aliquo per accidens

saltem tractat de opposito illius iuxta illa axiomata:

Opposita iuxta se posita

magis ellucescunt,

et:

Oppositorum eadem est disciplina.

Certum autem est ens

rationis, ens negativum, ens per accidens enti positivo et reali opponi. Ideo

Dico secundo:

Neque solus Deus, neque ens finitum, ut sub se comprehendit decem

praedicamenta, est obiectum adaequatum metaphysicae.

Probatur prima

pars:

Omnia quae tractantur in aliqua scientia debent reduci ad obiectum

adaequatum vel tanquam partes vel tanquam proprietates illius; sed quae

traetantur in metaphysica non reducuntur sic ad Deum;

ergo

etc. Ubi

Adverte

Quod et omnia quae traetantur in metaphysiea reducuntur ad Deum

tanquam effectum ad causam et tanquam ad omnium ultimum finem, non