54
A R I S T . M E T A P H .
ta,aut aliquid similium,qu2 maxime.substantias effe di-
c imus . Max ime , quatenus mouen t ia , necefle eft ea et
prima effe,et a<ftu efte. Cuntfta h£c,qua: aut natura,aut
arte fiunt,ait,materiamhabere. Q u o d ita proba t . PoC*
sibile,inquit,eft ef fe ,etnon esse vnumquodque eorum ,
qme fiunt,fit ex hac potentia ,ergo
h x c
potentia,ex qua
fiunt,eft materia. Ergo cun&a,qua: fiunt materiam ha
b en t . Quare hanc potentiam materiam app e l la t , di-
cens. Ho c autem cuique materia. Verum quia materia
eft substantia,qug eft potetia.et ipsa materia; propterea
per se nec quidmec quale,nec quantum,nec vllum
cx~
terorum dicitur. Postea de natura omnium horum ait.
Vniuersalitervero e t id , e xqu o qu id sit eft natura : h o c
eft materia. Et illud,per quod ; ideft, per quod dicitur
id,quod eft,effe: hoc puto effe speciem,quam item na
turam appellat. Et id,quod sit habe t naturam sicutplan
ta,aut animal. Et a q u o ; ideftiaquo principium motus.
Quod quidem principium motus fit secundum speciem
moti in mouente exiftentem j ideo a it . Htec autem in
alio est : ficut homo hominem generat. H o c vero mo
do ea fieri, ait,quse propter naturam fiunt. Carteras au
tem generationes appellat effe<ftiones,de quibus dein
ceps agitjinquiens. Omnes effe&iones aut ab arte,aut
a poteftate,aut ab intelle&u fiunt. A c subiungit. Harum
effe&ionum aliquas fieri etiam
a
casu, et a sortuna; id-
e s t ,pm e r mentem operantis, ficut & in naturalibus prg
ter intentionem natura,vt multa videmus fieri .ficut ali
qua,qua: eadem & ex semine,et fine semine oriuntur.
D e quibus naturalibus,qua: prater intentionem naturg
fiunt postea dicit considerandum. A b arte,inquit,fiunt
ca,quorum species inanima artificis est. quas species
ait effe quod quid erat effe vniuscuiufque. Hanc specie
e t
