( X X V IT I )
35. Oaetorum quod in experimentis potissimum , in qui-
bus globus in argillam decidit, excavatio fovearum a nullj» vi
viva pendeat, fed a potentiarum actionibus explicaris; fic
manifeste colligitur. Si malfa
M
impin
dem prorstis fovea excavatur , ac 1 globus cum eadem ve
locitate impingat in massam , Excavatio autem ejufinodi
nec tribui potest vi vivae globi A , qui nimirum quiescebat,
neque viribus vivis particularum materiae mollis /WA/, quae
vires vivae tendunt ad conservandum omnium motum, non
ad minuendum. In £0 cafu provenit exeo , quod impene,-
trabilitas, etaliae potentiae, dum agunt in globum
, ad ge-
nerandam velocitatem in eo, agunt & in partes materiae
mollis generando celeritates oppositas, majores quidem ini
tio in proximis, in remotioribus minores j donec paulatim
omnes evadant aequales; et acaecstiis particularum ad fe in
vicem , pendens ai) illa inaequali velocitate initio motus, tan
dem sistatur, et maneat fovea,
36.
Hoc pacto per omnia phaenomenorum genera excur
rendo , ostendimus, nusquam viribus vivis opus este: fed
ex simplicissimis principiis omnia omnium generum phaeno
mena motuum explicari poste per immediatam celeritati?
productionem factam actionibus potentiarum nil.il post fe re-
linquentibus in ipsis corporibus , praeter diversitm d iermit
nationem
visinertis
: ,cum ipsa vi inertiae perseverante
jam verofiqu is, non obstaiue inutilitate vis vivae, illam
adhuc velit admittere; poterit, ut libuerit, salvis prorsus
phaenomenis. Si enim statuat, potentiae illas quotiefeunque
in lingulis particulis singulis temporibus producunt celerita
tis gradus sibi proportionales , producere etiam vires pro
portionales; erunt yires ipfae , ut massae in simplices celeri
tates ductae , Si autem ve lit, singulis aequalibus spatiis con
fectis , produci singulos vis vivae gradus viribus producen
tibus proportionales; tum vero erunt virium aggregata , ut
cnalfae in quadrata velocitatum duclae . Nam singulis spatiolis
lfe in sig. q,. producentur vires proportionales areolae E/iesej
ap proinde v.ires productae toto spatio
exprimentur per
argani
