vido enntintjator nonnihil ultra nunctum
verfas telefcopium » ut er
ror deprehendi pofifit, & notari. Ea methodus faule demonftratur led
cx fiippofitione quod filipofitio, & dire&io radii advenientis maneant.
Quamobrem cum pro obje6to verticali fumi folcat ab Aflronomis Fixa_»
aliqua, & obfervari ejus tranfitus per Meridianum binis diebus, fi lut
direfho fili, ex variata direFtione gravitatis interea mutetur , aut radius
a
quacunque caufa non eadem dire&ionc deveniat utroque dic , erro
rem committi necefie e fi.
57.
Ufus omnis quadrantis efi in capienda elevatione obje6li fupr»
horizontem vel difiantia a Zenith. Dircfto enim Telcfcopio /sad ob-
jcFlum
S
ita , nt id appareat in ipfa interfeFliooc filorum , quas fe fecant
ad angulos reflos, vel in fiio horizontali prope ipfam ioterfeFlionem; arcus
t
A
H
definitus a filo penduli
I B
fumitur pro diilantia
nith i? , & ejus complementum
H C
pro altitodiae
R S
fupra horizon
tem . Cum enim concipiatur filum perpendiculi S/produ«ura debere-»
abire ad Zenith
Z
,& latus
tZJefCe
parallelam femius radii advenientis
,
evadunt anguli
I
B
,
Z E S
aquales .
5$. Quadrantes etiam a Veteribus adhibiti funt cum pinnulis vel
rimulis, per quas in objefla collimabatur . Hatc, qua: dioptras Telefcopicas
habent, iis prxflant, tum quia ope Telefcopii ab omnibus diflin&i viden
tur objcfta ; tum quia , cum ea videantur aufla , evidentius determinatur
eorum po/itio ; tum quia etiam interdiu videri pofTunt Plancta:, & Fixae
lucidiores : quanquam
Hcvelius
,
Ha
teflc , tam accu
ope pinnularum , ut ejus obfervationes , cum obfervationibus inflitutis
per dioptras telefcopicas accurati confcntirent.
59. Solent etiam collocari quadrantes fixi in plano Meridiani vel al
terius verticalis: in quibus non adhibetur pendulum, fed regula mobilis
girans circa centrum inflrumenti circunfcrt tclcfcopium . Ejus regulae
motus poffet ope rotarum ita multiplicari, ut minima: ipfius mutationes
fatis evidenter perciperentur : fed ne is motus inaxjualiter propagaretur ,
& celeritas rota: velociffima; ultimum indicem circunferentis evaderet
inconfbns , quod in communibus rotarum dentibus fieri neccfTo eft;
oporteret adhibere dentes vel Epicycloidales , vel ab Epicycloide deri
vatos juxta Theoriam
D. Dela Hire
, qui integro & elegantiflimo opuf-
culo explicavit applicationem hujus curva:, ad confcrvandam «qualita
tem in communicatione mecus per rotarum dentes .
6c.
Omnium autem inflrumcntorum hujus generis cenfemus utiliffi-
jnum quadrantem verticalem mobilem circa centrum circuli horizontalis,
quod inftrumentum
Tycbo
appellavit
tZzimutbale
. Nam neque ullam-,
metueret variationem penduli, fi qua efi, ut nec quadrans conflitutus
in Plano Meridiani;
8c
ut per quadrantem meridianum poteft unica
fervatione definiri difiantia a Zenith,
appulfus adMeridianum ipfum ,
ficcjus in/lrumenti ope definiretur femper appulfus ad quemlibet vertica
lem circulum pr«tcr ipfam diflantiam a Zenith: pofitio quoque Meridia
ni ejus ope
facile
definiretur perftcllas circumpolarcs .cx fuppofitionc,
quod refra&io agat
tantum
in
planis verticalibus
» notando maximam-.
eva-
(XX)
