Page 430 - Georgius Raguseus: Peripateticae disputationes

;,y,iiv6maiore,quam veteres :>hilofophi rcprchcnfioncdignuscflct:ipfi.n.dcantma agenrcs,
iaani vcgeealeni neglexerunt. Arift.autcm rationalem abjcc:fict,nifi illam fub anima,quam
t!rfiniuir,inciufifler. AJiud rcftimonitim, & illud quidem euidcnriflimuin, cx rex.i $. eiufde
I i*i diccrcpoflumu$,vfc»t Arift.aninu.latiflimcfurr.pta, in quatuor vcluti gradus diftinxir, nTimum. *
mmirum i n Vegetatiuum,fcnfiriuiim,loco motiuum,& intcltaStiuum:dcduobii5 primis grs- Probir>o c»
iJous egit in icumdobbroiiicduobti^ vltimtsm tertio,vbi potilTimum rationalem animam, * '1
inquam panem,feti gradum,aut fpeciem anima?,latiiTime Sumptae,conuderauit. Prima igi
mrhxc propofitio ven (lima eft.f. Anft.cikm dc Anima difputauit, ciufquc definitionem af~
fignauit,ipfatnvniucrs£,prQui quoddam communc genus cfl, fub fcvcgcraicm, ientientetn
&rationalem animam comprehendens,confidcrafTc.
p y n p e f i t i o i l t t r i . C a p . X V 1K
A Ltcra propofitio ca eft, Omnis anima, qua* fub coi anima; definitione concluditur, fc- seeurJ»pro
cur.dnm Arift. fmam,ctt fbima.qux materiam pcrficir.ac ipformat;qux animato cor Purili0*
poricfiefpccificura tribiiir;qi:.Tquc ipfum fub fpeciealiqua corporis naturalis c6ftiruir. Hac viJf **!>«■:
propofitionem probat cgrcg;£ Iaeobus Zabar.pUinbus Atift.aurorit.;tibus,quas ante ipfum
in medium arrulir Herueusquodlibcto i.c j.i i.a rr.i. Afift.igitur lib.j.de Anima-tcx. 2.cum ueum<;uob.‘
iam nmc,.animam fubftantiam cflc ftatuifler; inucftigarc volens,qua* nam fubftantia illa fir, p‘robi*m^Vi
& fub quo nam lubftantiafmembro collocetur,diflmCtionem ip/tus fubfhmtix in materiam, m».
formam,5ccompotitum attulir.mntcriamquc non re ipfa hoc aJiouid, fcd poteftate tantum ' .
eftcdocuit.Videas,ibi denullaalta mareria ArifUocutumeiTc,mn dcea.qiixeft fubfiantia-
liscompokti pars, quaeque ab informanto forma perfectionem rccip i:: alia.n.quarcunquc
materia,hhancexcipias,re^tc hocaliquid appellari poteft. R urfus.formam id efle afleruit, Prob*tiof«-
per quamhoc aliquid cfi: in a£hj<Harc proprietas,fi rem atrciltc confideres,nulli alij formx, e,*,JJ,*
p-xcerquaminformanti,conuer.trepoteft.*namper formam afllflentem non eftnoc aliquid
in a<ftu:nauis enim,ante aducntumnaut?,cft iam hocaliquid in adtu,ac proinde per proprii .
formam informanrcm. Pretcreadi uifit Arift. atfum in primum,& fccundum. Altum fecu tI''oblt,otfX
dum dixit eftr operacionem.adtum vero primum appellauit formam, cuius appulfu res pri­
n e conGftt:,firqucens determinata? fpcciei. Iam veru animam efteperhibuit, non aftum fc-
cunduin,fcJ aflum primum,quem vocauit cndclechiam:quod quidem nomen non aflu a£j- EnJckch'*
Jolutcfigmhcat,cuHiimodi cft IntcJI:gcnria,feu feparata lubftaii:ia,operationi femper aedi- h*b« fign ti
tfa,h$c.n.vt fupra diximus,foler proprii energia* nomine nuncupari ( tamctfi A r ift.i:.
uinorum tex.49.lato faus vocabulo,& vt ait Zabarclla,etiam ititprcpt io,primam Intclligc- o? u Jefor-
tiamcncclcclua.* nomine ficnincaucrit) fed actum perfirientern,ljoccft,atjfo(urarn,fubftan- de
o r • _ l)l)c f J tlv C C •
tialemque rei perre^ioticm indicat.Nuocautcm forma,qu* rei cft fubftantialispcifc<ftk>, htt
non eft afnftcns,fcd infomtan&uam liuclligcnria^tix orlu a.<7ift:t,non cft fubftantialis or-
h:s pcrfediojcum ipfc per fe, vt ante ditJtumcf),efle perferum, & rbfolutum habeat. Ctiin tm,& d.; ti
ig::ur anima fit forma, que a£us primus, ciulclechia, atque fubftantialis corporis pc foftio <1*
nuncupaturifcquituraperttffimc, vr ipfa non fit foima amftens,fedinfbrmans:&cum anima lb 0^:*
dico,omnem animam, vclipfatn rationalem inrclligo, vt ex iam fuperius probatismanife- cime fuwii
fhimcft. Ad hxc, Arift.in codcm libro tcx.7. dixit, rarionem non efle quxrcndam, curcx ^ ".v id "^
corpore,& anima ha: vnum per (e;quon:i anima eft aiitus.corpus veropotoitia: anima eft
forma, corpus vaomateria:cx materia autem, & aififttntcforma aliqucd perfe vnum fieri Suar
minime po:pft:ctcnim cx auriga,& curru,ex nauta, &naui, cx Inrell:geoya,&orbenonfit c »l- 1 c$i
vnum perfc. Qtiarecum cx anima,& corpore aliquid perfe viumi coalcfcancondudcdum At^
necef1ariocft,animamcx Arift.fhia,non a liiftentem fbrmam,fed perficientem,ac informan ren(8inf,*Ja
temefTc. Cxterum apertiflimis verbis hoc idem in conrex.8.ArifLdocuir, vbi adhuc cxpli* gi:jr.
cansanimxdefinitionem,lupcrius pofit^m,alTcri:,alamciTofubftantiam, rationem,& quod
quid cratefle corporis animati. Hxcqutdem verba, ad rem,qua dc agimus, oftcdcndain/a-
tis e/fcnt:nulJa.n,aiTifk*nsforma quod quid erareffe illius ici,cu; afliitir, dici po:cft;cumnec
pars illius fit, ncc ad ci.is naturam inrime jKrrineat.Sola igitur forma inrbrman^quxporif-
fimaeftquidditatis pars,quod quid era; cifc illius rei, cuius cft forma, dicenda eft. Qu^dfi Probisiofc- •
haede re quifpiam dubitsicr, atte:c obfccro cjvemplum,ab Ariit.in codcmconccx.pofirum,iU ' ■
* * »-. *•— — - * ■ — • *•■•* v *
N n % con-
• • Dijflitatio Vigefima . j /