1 2 1
A R I S T . M E T A P H .
t ‘ue ,qu£ eft supra omne genus subftantia: & corrupti
bilis , & incorruptibilis, & corporea:, & incorporea:,
qua: eft totius vniuerfi ipsum b on um , et ipsum op tb
mum, ad quod omnia, ficut vniuersus exercitus ad im
peratorem sunt coo rd ina ta .quod eft in hac spaciofis
(ima domo vniuerfi, ficut patersamilias; a quo tandem
Omnia originem ducunt ita , vt vnumquodque singu
lare , inde et esse, et fieri h a b e a t : quatenus sua: infini
ta: virtutis amplexu , et per secundas cau f la s , et fine
fecundis caussis omnia continet,quod eft in omnibus,
et super omnia nunquam satis laudatus pr^potens Deus.
Ideo sortaflis enim,inquk,ex ijs erit manifefium de il
la quoque subftantia, qua: eft separata a sensibilibus.
Quae quidem subftantia separata licet significet, et se
riem motorum coelestium, et Deum Optimum Maxi
mum ; non sunt tamen ha: subftantia: eiufdern generis
in Philosophia Aristotelis, ficut nec incorruptibile eft
d e genere corruptibilium. Ita nec ipsum bonum , et
ipsum optimum vniuerfi eft in genere aliquorum ex
aliqua parte quantumcunque b ono rum . Haec omnia
diifta esse de mente Aristotelis in Capite vltimo Libri
Duodec im i noftram ibi expositionem legenti patebit
clarius. H o c propofitum ita incipit perscrutari.Cum
igitur subftantia principium,et caussa quaedam fit,hinc
procedendum eft ; ideft a consideratione subftantia:
quatenus eft quaedam cauffa. Poftea declarat quomo
d o cauffam cognoscere quaeramus,quid qu£rentes(de
quibus agit et in principio secundi posteriorum, et in
fine o&aui) dicens. Quaeritur ipsum propter quid sem
per f ic ; ideft, quaeritur cauffa semper hoc modo. P ro
pter quid aliquid; ideft,quod eft cauffa alij alicui,quod
eft cauffatum,ineft. Ideo dixit,alij a licui; quoniam in
cius
