'TV*
tcs quaiujuiniinas > ut tjatiaui «Jutudo ipfa Contineat ...
etiam piares . Ibi appareret, fi qua eftet variatio direCtionis gravitatis ,
8c
accuratifiim^ definiretur : fed quoniam minimo aeris motu experimen
tum ipfuxi^fiirbari poffet, oporteret tubo perpetuo filum includere , &
per feneftram cryftalio munitam identidem introfpicere ipfius pofitionem .
Id autem experimentum nondum ufpiam novimus inftitutum . Huc for-
taffe revocandum eft ex parte (altem id quod
Bononia
contigit , quotief-
cunque
Caffiniani
Gnomonis examen inftitutum eft : fere fcmper , ut vide
re eft apud
Manfredium
, qui remgeftara narrat in eo opere , quod de ipfo
gnomone fcripfit, demiffo pendulo ex centro foraminis , compertum e ft ,
nonnihil aberrare ab initio line* notato ; & aliqaando prorfus invariata
altitudine. Semper tributus eft is effe&us motui lamin*, in qua foramea
excavatum eft: at fortaffe aliquando vel is totus vel aliqua ejus pars pro
fluxit ex immutata direCtione gravitatis .
20. Sivero in ipfam gravitatis naturam inquiramus; erit pariter ,*
cur timere liceat ejufmodi incommodum . Gravitatis caufam alii repetunt
a vi centrifuga materi* fubtilis, vel girantis in uno , aut in pluribus
vorticibus fimul compofitis, ut
Caricjia
,vel quaquaverfus
per arcus circuli maximi, ut
Hugenius
: alii,
Newtono
duce, ex attractio
ne, vel impulfu-, vel tendentia , vel cujufcanque alterius generis fit vis
qu*dam, quafingul* partes materi* in alias fingulas trahantur in ratio
ne reciproca duplicata diftaotiaram a ie invicem .
21. In prima fententia aoneft, cur celeritas,
8c dirc&io
materi»
illius fubtilis multis de caufis variari non
pofUt, 8t
immutare ipfius gravi
tatis vim , & direCtionem . Id ipfum fateantur oportet
Cartefiani
de vor
ticibus iis, per ques explicant vim direClivam magnetis. Et quidem ttb»
materia vortici, per medios montium meatus, & folidorura corporum-.'
poros pervadarc cogitur anguftiore fpatio , celerius moveri deberet,
quam fupra apertum mare: ac proinde etiam mutata locorum conditio
ne poft longum tempus , ipfa vorticis celeritas mutaretur , qu* intra-»
eundem quoque diem poffet mutari nonnihil cx omfis adhuc ignotis .
22. In hypothefi autem
Nevotonian
cum gravitas coalefcat ex
traClione in fingulas partes materi* >quarum aCtio in majoribus diftantiis
fit longe minor , pendebit & vis,
8c
direCtio gravitatis ex denfitate *
8
:pofitione partium globi Terraquei , raaxira£ earum, qu* propriore»
funt. Ex in*quaii denfitate partium Terr* proximarum fupcrficiciexpli
cata eft fuperiore anno hoc ipfo in loco diverfitas gravitatis in diverfis
Tcrr* locis, ftante Terra, differtatione habita de ejufmodi inaequalitate ;
ut pariter tribus ab hinc annis in differtatione dc Figura Telluris demon-*
ftratum e ft, montem , cujus a£tio *quivaleat fpher» defeript* radio
ur.ius milliarii, poffe pendulum defleClere a pofitione line* verticalis plufo
quam 50. fecundis.
25.
Hic autem quoniam dc variatione agendum eft , qu* eodem die
,
8c
eodem in loco poffit contingere ; fatis patet variata pofitione , & di-
ftantia partium globi Terraquci a dato corpore , mutari debere attractio
nem in eas partes . Mutari pofitionem partium globi ipfius intra eundem
A
diem,
