Page 314 - Benedictus Stay: Philosophiae recentioris versibus traditae, libri X, tomus II

■1 9 6

p h i l o s o p h i

m

Nec 1 tamen interca noftrce , quas libera , mentis

V im fedudcre ab h i s , dominam ait adfcilcere talem ,

Arb itrio mens ipfa fuo ut quafcumquc movere

Se queat in partes , & quoflibet edere mo tu s;

2450

Te x e re poft contra , ad motufque redire priores

E ffe t o p u s , quales nos intra percipiuntur .

Ipfe fequens at fe fenfus f u g i t , undique nodos

Neftens difficiles, magnoque volumine rerum

Im p lic a t , ut proprias nequeat cognofeere v ire s.

2.455

Nobis 2 hunc tenuem noftrum luftrare profefto

Difficilc efl mundum , & , quid fimu s, fcire ; videmus

C x t e r a , funt oculis at noftra impervia n o firis .

Non ideo tamen cft , ut vitas debeat omnis

Cu rfu s forte r e g i, & , quocumque impellimur, ir e .

24

60

Vis

noftrorum motibus, in tam varia ,

& multiplici relatione noftra ad

tot externa objeita tqt generum

inter lc diferepantium ; ut nimirum

neque a datis _ motibus per tam

nmlcipliccm rcfoJutionem ad vires,

■neque a datis viribus ad motus a-

deo complicatos per tam implexam

compo/irioncm humana ufque adeo

imbccilla mens podit pervadere .

1 Inculcat hic illud : quod in to

to hoc epifodio apprime notandum

e lt , & lanam , ac lobriam , & re

velatis principiis conformidimam

limul, ac folididimam philofophan-

di rationem commendat plurimum;

inter vires illas, qua: in nobis a-

gunt,

Sc

quae internos noftros mo-

iu s

determinant, arbitrii libertatem

numerandam ede, quae nos fupra

inertem , & fuis femper penitus de

terminatam viribus ad certos mo

tus Brutorum animam altidime at

tollat ; quin etiam , qux ipfa nos

juxta prxcedentem theoriam a bru

tis animantibus diferiminet, a fuo

illo interno inftin&u ad illas ope

rationes individuas fine mente , &

confilio determinatis.

Hanc fanc in nobis ipfis experi

mur ita , & ita vidcjnus intimo

fenfu , ac confcientia , eam in no

bis iuede , nec in co nos fa lli, ut

dc co dubitare'nulli mortalium li

ceat ; nec vero quifquam contra

rium fibi ita perfuadere poteft , ut

ferio rem credat, Eam etiam no

bis indicat tanto m ajor,

Sc

prin

cipiis liber* determinationis con

formior varietas 111 noftris operi

bus , circumftantiis parum admo

dum commutatis , quam qua: in

Brutis ipfis animantibus appareat.

Vcriim hxc ipfa liberi arbitrii fa

cultas inveftigationcs illarum vi

rium impedit plurimum, ac per

turbat . Nam cum ca non agat fcm-

per ,

8

c

nccedario certo quodam

modo; fed ubi etiam ind^libcra-

torum impulfuum xquilibrium ha

betur quoddam , vel etiam prxva-

lens v is , podlt pro libera lua vo

luntate utrumvis terminum elige

re , fieri poteft , ut quandoque cli

nat illud , ad quod xque , vel et

iam minus inclinatur viribus, quas

len tit; unde fit, ut a motibus, qui

confequumur, virium impellentium

nifum ,

Sc

certam illam , ac fta-

bilem leecm deducere non podimus.

1

Ex liifcc omnibus concludit ,

noftrum internum hunc Mundum

quam-