Ipfa eiiam, & tradlu longe longeaue minuto
Natura referat vires» fervabit cofdem,
Quos prius, ipfa locis contra&a recentibus, ufus.
Si fic revera contingeret omnia mundi
2025
Corpora mutari, non nos diferimina tanta
Ullo vel minimum pollemus prendere padto
Mun-
L I B E R D E C I M U S .
463
culas aquas non prorfus folidas,
fed in medio vacuas. Id evinci
tur argumento, quoNoftcr hic
uticur.Congcrics globorum folido-
rum, quorum Unguli fingulis cu
bis inclufi (int ordinatim dispo*
(icis,implet plusquam duplum spa
tii, nam sphxra ad cubum cir-
cumfcriptum cft cx Archimedis
numeris uc 11. ad 11., adhuc
autem minus fpatii relinquitur
inter globos , fi vi preflionis dis
ponantur ica , ur acquirant mi
nimum fpatium politi fecundum
pyramidum formam . Hinc (i
cjufmodi globis conflaret aqua»
nullum aliud aut folidum , aut
fluidum pollet cfle duplo magis
denfum , quam aqua , nimirum
continere in eodem fpatio du-
pio plus marcrix. At Mercurius
cft denfior 14* partibus , quod
inanifefto deducitur a pondere
majore in ratione 14. ad 1 .,
uam fit pondus aqua: sub ca-
cm mole : nam vim gravitatis
cfle aequalem in fingulis particu
lis omnium corporum manifefto
evincitur a lapfu omnium xquei
celeri in vacuo Boyliano . Qua
re fi Mercurius eflee etiam ^ita
folidus,.ut nihil vacui contine
ret , aqua non poffet continere
nifi unam c 14. partibus fili fpa-
tii: fpatium reliquum debet vel
cfle inter particulas, qux non
fc contingant , vel intra ipfas.
Inde Noflcr hic deducit refi-
ftentiam , quam ipfa aqua exer
cet contra vim prementem , non
oriri a contadtu immediato
,
fed
a viribus rcpulfivis agentibus
ia aliqua diflantia . PofTee utique
oriri a conta&u , fi particula:
infius primogenix eflent quidem
fphxricx , Ted conflarent folo
orbe quodam fphxrlco , fivc cru-
fta , in parte interiore vacux ,
qux quidem nec confringi pos-
lent , fi illi parietes conflantes
materia prorfus folida haberent
vim cohxfionis infinitam juxta
N eron i theoriam : fed multo
probabilius eft utique , relinqui
diflantias quafdam , qux com-
preflioni locum relinquant . Sic
a calore, & frigore videmus di
latari , & contrahi aquam ipfam,
cx qua nimirum, & thermome-
tra fieri poliunt ♦ Deinde dum
aqua congelatur , cernitur prius
in ea contra&io fcnfibilis, licet
deinde dilatetur ita, ut glacies
innanct aqux ob ingentem bul
lularum internarum multitudi
nem . Si quis dicat, illam con-
tra&ioncm * & dilatationem ori
ri a cqntraftionc ,
&c
dilatatio
ne ac^is Inclufi in interftitiis ,
vel cujus vis alterius fubftaiuix
;
adhuc inde evinceretur , aqux
particulas non cfTc fitas in con-
taftu inter fc orbium folidorum,
& incomprimibilium , in quo
fitu nullam habere poflet com-
presfionem .
Quidquid de co fit , multo
fanc facilius omnia explicantur
in mea theoria , qux cum fit
probata pofidvis rationibus ex
cludentibus ' continuitatem , de
bet rcfiftcntia , quam exercent
quxvis-corpora'
yi
comprimenti,
provenire oo.u a con:a<ftu, fed
a-;mei? viribus tepulfivis , quas
-Nofter hic adhibet» junftisann
