•
Dijj>litatioDecima.
•
.
i / j
cft:;uilla autem huiufmodi virtus definitum habettemporis fpatium ad monendum, quia„ •
' *"
in ir.oucndonon laborar.neclaflitudincm paritunatque adeo infiniti temporis motum ede
rc poteft,ctumfi finita fir.Neque verfcharum victurum pcrfr&io penes longiorem morum
a«eii(iirur:conftat tnim»viitu:e^ Cclorum motrices fefc m perfc&one cxcrdcir^quoenim
fupcriorcft virtus,coe:iam perferior dicitur )ab omnibus ramen infiniti temporis motus
exoritur>acpromdeHI» quo ad huiK erfeClum,squalis perfcctiors cflc dicuntur. E :ii quis pbwflio,.,
dicar,;! virture pariter inanita,infiniti temporis motum cxoriti«ac proprcrcn finita,A innni
• !
ra virtus aequalisedent perfectionis,quod videtur aLfuruum. Refpondcrcr Arift.fi ad mo- Sol'*t'°*
tum infiniti temporisedendum,fatis (ir, finita virtusjvanum profcdtocflivjuercremfimram
virtutc;n:quemadmodum S. lib. Phyf.rcx,<j.8.ait:/i a:ternitas vnius primi motoris,ad seremi
tatemvnius primi morus efficiendam,facisdfcfi ultra alios arternosmotores» qui primum il
t
•"
Jum motumdfictanc*qua’rendofcfle.Quavc fiuc infinita vircus ftatticnda, fiucnon ftatuem
d.i /it.dcqua Arifl.non difpytar:farisUlieft,propteriTiotuminfiniti temporis, talem virtute
Statuendam ncceflaridnonefle; cum finita vinus fufliciar.vtiamoftenfumeft • Ad fccundO Adfaadt
firgiimmrumre/poodctKlumeft,propoCirioncm illam,nu!la virtus infiniraelc in magnitudi
.
ne, AnAotelicatn quidem cfle,acpr;crerca dc infinitate fecundum intenfionem inteiligi de-
bere,argumentum tamen illud non ab Arift.fcd « S.Tno.a Scoto, & ab eorum feftatoribus
comodo conftrudlum ftiifTc.Non enim Ariftoteles ponir,virtutem prtmi motoris c(Temfini
urri fecundum intenfionem,neque probare intendit^andem .i magnitudine fepararam efle:
fcd fiuc virtus primi motoris finita,fiuc infinira fir,nititur abfolure dcmonftrare,il’amcorpo ' *
rtx
molis expertem penitus efrciconftruirquc argumentum illud, quod no.s in antecedente
cupircpropofuiinus. Ad tenium,admitti illaratiocinationc,dicimus, maiorem illnm nro* Argreriiu.
potionem dc virturc infinira, fecundum intenfionem,iiucil.-gendamcflcmegamus tame,ta-
k,n virtutem priino motori Anftotflem rsib.ii.Te:necueid vllo pattoex ilia ranonnationc
u ti poteft. Verum quidem hoccft/i virtus infinita eflet in magnitudine,inde fequi,vr rein-
‘ ponsmomento mouereti ciim aurem morusmomento fieri nequeat,fcqui pariter,vr virtus
,
jnfinirain magnitudinecffcmmpolllijacproptcrca fi virtuspnmi motoris clTct infinita: ea
. i. n
prefcc:6 magnitudinem non haberct;non licet tamen inferre e* propofitionibus conditio*:
•
•
'
nalibusconclufionemabfolutamiVt fcilicet dicamus,enjo primus motoreft infinitae v irn ii
•,vv.
tu,fecundum intenfionem. Ad quartum negatur antecedens. Ad probationem refponden ^rg,
cum,occo loco nihil aliud elici, nifi duplicem perfecti fign: Seat:oncm;(ibi enim Ariftoteles
tres pcrfecti figiuficationes ad duas tantum reuocautt)perfectum enim vno modo dicitur,
cui nihil abfolure dccft:alrcro,cuj nihil cceit.non abfolutcquidem,fcd in tali genere.Vt ho
inodiciturperfecfus.quiaei nihil deert,quod ad hominis rationem pertineat: ficdicittirper
Jcctus bos,perfecta domus,& eodemmodo dealijs.In priori autem fignificatione vnum ra- *
tum rcpcrirur.quod perfectum fit,&hoe cft primus motorxi enim nihil omninodeeft,quod
ud abfoluram rei pcrfcctioncm defiderari pofle videatur. E \ hoc aurem inferre quidem pol
lumus,primum motorem inter omnia entia perfecti/fimum cffc,ade6,v: praeter quoduis a<
Itud cnspcrfectionecxcellstjinfcrreramennon ticcr.cum infinita perfectionepoKere.qucm
admodumargumentum illud condudir.
Ccn/inttatot atm AriRoteiic* phttifiphid principi}s pnmi materis infn it
4
,
vtrtur,
Ctp. X
.
E
Xplicata iam Ariftotelis fnla, ijfq; locis, qui tenebrarum aliquid ci offundereVkiebam
tur.fatcommodeexpeditis,videndum eft nunc, an faltem primi mororis infinira virtus
ciufdem philofophiar principijs accommodari pollit. Quicc|uid alij fentiant,putoego,infri opinio a»-
niiam primi motoris virtutem non foltim Ariftotelicy philoiophix principijs accommoda*
u*tn'
ri non pofle,verum eanc.cm etiam omnem plii!ofopmatnfunaiiuseuatere:quod facile vni
cuiq. patebir,quipra:cipua Ariftor. dogmara diligenter expendent. Erenrm lib. 1. dc Ca:- Fund*™*
lo.tex^tf.ncgauirapcitiflltne, Deum pJures Mundos condere poflc.hoc autem quis non vi-
Pfir7iu;n*
det,cum infinira virmte minimi coluerere ? Prgre;c;‘i fecundo c:ui<iLni operislioro tex.3 y . Funiamfca
docuir,motum primi Casii e(fe determinata: velociraris;idq; obdererminaram primi moto- recuodum.
ris io moUedo vittutem: poncc autemmulto veiociu^Cjelum moueri, fi pnmus motor eflet
- ■■•.
. -ri:
■
P 3
*
infi^ ./