Page 147 - Georgius Raguseus: Peripateticae disputationes

Scouuli.

I

* *. t ■

Tertii.

%

Q^filTU

Qiiirwi

S e x u *

f

S e p t i m a .

* %

Okl:uj.'

Mtn»

.

D e c im a .

Ad primam.

Ad tainlii.

«v .'•* •

1+2

'

De Motore prtmi orbis,

mouens amatur,& mtelligirur: nccefse cft igitur» inqu it, vt mobile amet, arque intcJh*

gat: fcdmobile cft cclum, ergocylum amat, & mtolligir Deum, non autem Deus amae

;

& irueiligit fc ipfum. Praeterea, fi Deus, vt efficiens, Carlum moneret ,tunc Ariftotelcs

cum finem non atiieifct.qucni ir. fUtb.Phyficorum praxipu^ intendit:vt feilicctpoft va rii

moucntia , atque mobilia» ad vnum prjmum moiorcm penitus immobilem nos tandem

perduceretprimus autem motor non efsct pcnicw immobilis,

f i ,

vr clficiens, moucrct,

tunc enim .i fine neccf&arid moucrerur. Kurius i z.Mctaphyf.difcuticndum proj>cfuic A-

riftoreics,quanam ratione primum principium moueredicatur;ibique ftatim , vt finem ,

illud moucrc, nulla pret fusc:;ic:entis caufa- habita mentione, deiiniuit. Quod fi quis di

car, Deum, vr ciHr.cnrcin Jimul , & finalem caufam moucrc, fuiqueipiiusappettru du

ci, fmifque tantummodo rationem, tanquam nobiliorem expretam clle . Refellit Bona-

nucus.quia : jr.c Deus niltilominus mobilis diceretur i cum a fcmeripfo morum acciperer:

cuod tamen clTcnuiJo modo poteft. Nanquc appetitus ab indigentia, & priuationr na-

icirar: Deus vero nuliius rei indigens cft ,ineo igirur appetitus reperir: non poteft. Q ud

en:mappetere: e femeripfum fonafle ? Minime ver6» quia tunc appetere! quod femper

habere;;

Oc

forma formam cuperct, quod cft contra Ariftotelem primo Phyfic.tcxr.8i.

Ad ;ia’c , ;.u: Deus expier animum fuum, po fc moucndo , vt fibi farisfaciat: aut pro-

prer Cglum ipfum, nc defidia capiatur, & otio tabefeat: aut quia mdc reliqua beneficia

fint aliquod acceptura. Hocquidem pofteriusdari nonconuenit: nam fola finis conditio

iaris cft,vt alia ab eobeneficium accipiant. Neque fecundum, quia tunc cius vira aci al

terum foret, atque adeo feiuilis, & infima. Si vero primum aclmircarur, vr Deus fcili-

cct, propter fe ipfum, Carlum moueat j tunc externa re indiceret, vr fuo munere fungere

tur : ciuiquc a&ioneccflarii corporea, & organica cflet; fiquidem nd explendum Juum de-

/iderium, corpore vtcrtju r. Huc accedit, quod fi Deus, v: efficiens, caelum moucret;tunc

femeripfum peraccidens moucrc;, quia quatenus Carlo annexus moucrct: id aurem emne

caducum e/feS.lib.Phyfic.rcx.ya.ArifloteIcsdocuir. Ad harc, Ariftotclcspiimode Carlo

tex. i co.nuaoncm reddens,cur Deus immutabilis prorfns dicatur, eam, inquit, cfTc, quia

nthil aliud melius efle poteft, a quomoucatur: fi igirur in Deo efier appetitus,cuo

fc

ip:u:n

appeteret, tuncmeodem fjbiefco melioris, & deterioris ratio rcperirctur, quod cft maxi

mum abfuniun. Ncque vero cd confugias,;»i: Bonamicus,dari videlicet in fubftantia di-

uina, id, quod appetit,abeo,quod apperirur,nor, rc ipfa quidem,fed fola rarione difcintfu,

quemadmodum jn Dco,abfquc vlla impcrfe&ionc vnum,& idem rc ipfa funr, intelliger.s,

id,quod inretJiyitur. & lntclligcntia ipfa: quoniam appetentis,& efficientis non endem om

nino ratio efc.ac inte’ligen:is: nquidetr. inrelJcilio interna funflio cft; efficientia vero exrcr

na , acpropreica ime: id,quod inrelligir>&qucc intcUigiturfola rationis diftin&io fatis ef-

(c

potemioter td veru,quod appetit,&: quod appetitur,non irem. Denique affert Bonami-

cus auroritarem A ri Icotelis 12. Mctaphyf.tcxt.jy.vbi aduerfus Anaxagorain difputans,

(qui extra ccnfufam illam rerum congeriem,por.cba: inrelletflum impermiftum»qucm ap-

pcDahut Deum

1

ciquc vimctikicndi tribuebat) exprefscdocct» primo principioetF,ciendi

vim accommodari r.ullo modo pofie: nam,inquir,metis mouer qui<Iem; verum alicuius gra

ria mouet,hcc eft 1:1ratione fin is; quare alterum, fupple quasendum cft, quod mouca: in

rationecrlidcntis j quod quidem Bonamicus cum Alexandro cadi animam cfleputautt»

Bonamict tbttfttonibus occurritur..

Cap. IX,

H

Viufmodi aurem o!>icft:orubusoccurrere,Itaud djrHcilccft.Ad primam,adnuttlmus ,

ctelum cflc corpus illud,quoil a primo prir.eipiocor.uerfionc torquetur; ciufq; motum

inde ori: i,quia monr.rs intelligttur,atquecxpetittirmegamus tamen, neccfsecfse,vr id,qued

moucturprimum priiKipiumintelligat*&appetat:primum onim principium nonacarlo,

quod mouctur,fcd r. fe:r*cripfoinrelligitur,&appctirur. Ad fecundam neganda eft confecu-

do,videlicet pnmum motorem non cfscpcnirus immobilem,fi moueat,vt cfJkaensiquarcun

que enim vere r.to.b:! ia fi;:ir,ea aur abalio mouenrur,au: faltem ab aliquo, fupple intus ccn

ten:o,quodefc pa: %mouensxuiufmodi cft anima in animalibus,quaenon ab alio quide,fcd

ab aliquo came moneri dicutur.Primus aut mocor ncc ab alio,ncc ab aliquomouutunqua-

*

re,