Page 123 - Georgius Raguseus: Peripateticae disputationes

finis tantummodo rationem, cx Ar:ft. fnla tribuerunt. QiitHYi qoidem ccr.:roucrfiair>, tar..
. quam in Pkilofophia primariam, pro viribus nos quoque dirimere,oper^pretium duximus.
O f r f o i n d k i « r • •' ‘ i c , \ _ j c __; , i ___:_ i t ________: ______ r r _
. 7 /<? In quonam genere caufa, & c*
fputaiion
(cituiirtu
iicmoftrc Catholico: aducrfctur.ktomne.ranquama ventate alienum penitus explodatur.
• ' i •
* ■*
Stitu qm tdtm otC tjftriay anit dt(j>utAl 'tonii tx tm en . Cdp. I I .
F AciJior cr;t vnicuique difputatio hcc.fipriiis nonnulla cxplicaucrimus, qux homony-
miam omnem amoueant.&idipfumquod qweriinuSjdilucidC- patefaciant. Obleruan
^iaa. " ouxp igitur prim6 cft,verbum hocfacere,vel ctfKcrc,duobus modisvfurpnri fokre.Vno
-do coi:er, & in la » quadam fignificationc; tuneque omnibus cnufarum generibus optime
. . congrui:. Nam materia efHccredr,c&m in rebus inconftantiam parirrcfficircnim.vt rcsei'c*,
V ’ ! /*ov . atque non ctfe pcflir.t.Forma quoq; efficit,cum vnumquodqucconftituat, &rcbusomn:b.
-aitum jmpcrtiatur.Priuaaoniconucnit facere,quatenus tnaJeficiunuclunatur.Scd & finis
r tunc cnkit.cum ad aliquid agendum cffiacns ailieir, atque mouet. Non eft quj dub:ter,an
'f -*1 id genus cffkienrix Deo compctarmorunt enim omnt^ncqj Deum cflcmateria,cx qua ali­
'* «uid fiattneque furmam,quar aliquid conftituat: ncqucprniarioncm(qua., in;iIcFtiiim ma­
chinatur:nonin: parirer.clic finem,ad quem omnia tendunt. Altero modo verbum facere ac
• cip;tur prefltus,quatenus efficienti tantummodo competi:, a tribus aJijscaufarurr generi!).
fepa:ato:tunc enim aliquid verc,& proprie facerc, cf: illud dc poteftate ad altum, & ener»
J gtamdeducere:A: hoc modo in dubium vocatur,an Deo competat cfficicdi v is , qua ies,qug
obftriia(io natura fua non funr, vere cflecerit, arque in lucem protulerit. Obfcioiandum fecundo cft,
f«unda. efficientiam propricdi&am triplicem cfTc&ioncm recipere pofle; nimitum effectione cu:n
mutatione,cuiuimcdi funt cffc&i0nc30mncs,quasmh 0C inferiore Mundo continerer cerni
mus;crea:ioncm,qyareft ctTedfaoalicuius cx nihi!o:& fimplicctn emanatione, cuiufinodi cft
’ * , origo luminis i Sole. Dccreationcooncrithicfcrmoi difputatio enim inter Philofophos
cft,qui, aliquid ex nihilo Heri pOfle, apcrrifltmc negarunt. Difputabimusergocc duebuja-
li;s effedionum gencrtfcus: & illud prarcipaicifquircmu$,anca, quae dr firr.plcxcmanario,
vera effctfio,& oxd;um quiddam intercrcatiooem.dc effctfione cutu mutatione, nuncupi-
oMeruatio ripofTt£.Obfc:uandum cfl tertio, rotam vniucrfi molem res duplicis generis continere.Aliae
- cmm generationi,& interitui obnoxii funt,vt fublunaria cun&a.cx cJcmerisconcrcra.Alie
;■ • verb»qu:r generationis,& interitus fune cxpcrtcs;& buiulmodi funt materia prima,ca?leftia
corpora,& morricesmetes,c^lcftibus orbibus afliftcnres. His addi polTent elemera, fecuncj
tornm eorum fabftantiam confjderata.-fedomittuntur, quia in eorum partibus continuam
liabat gcncrarioncm,<5cdiflbIucioncnn1& eam femperhaoueirunttdicunturqi aterna.hoccft
eadem femper manere, tantummodo per acqutualcnriain. Difficultas igitur non cft, ar. res,
qux ir. dies generantur,& intereunti Deo,vt ab cfficietc caufa proficifcanturtoonftat enim,
alias ciTccaufas naturales,aut proximas,aut remotas,a quibus oriuntur. Nam multa a Ca>
lr; fiunt tanquam ab agentevniuerfali.-aliqua dparticularibus agentibus,vt plar.ta fi: a p'an
ta,bos .i boue.hcmo ab homine,& eodemmodo de alijs.Seddubnim praecipuum cft,an res
illar.quas Anftctcrnas,&: ncccflariase&,cxift*mauit,a Deo,tanquam a caufa vercctScicn
rc,originem t:uear.:: hcc enim cft illaquxftio, in qua tum veteres,rum recctiorcs Philofo-
phi fua ingenia mirum in modum cxcrcucrunt. Addunt nonnulli hanc altamquxftioncm;
fit r.e Deus cfticiens quoque caufa motus primi cfli: an morus ille ab infenore aliqua intcl-
ligentia proxime oriatur? Quatn quidem difliculratem nos alia difputariOceapcrtcmus.
Opini* i?jixc» iiuM ,ffcr/)jtif>ud A riRot.b ibere eaufiim efficientem. Caf>. I I I .
C Vm :im fatis patear,quidnam illud ilt.de quo prxtipuc difputaturi fumus; age nunc
difputationcm incipiamus: primoq; eorum o]>inionem recffeamuj.qui, dc Arift.fnia
ftatuerunf,ca,quaripfemct xternacxiflimauir.a Dco.vrab cfficietccaufi, proficitci.Muius
S.Thonuj, opinionis autor,aCCefcnfor prxeipuus fuit Angclicus Doftor i .pat.fumma* quxfr.44.arr.
liwelJus. 1 lib. 2.contra getiles cap. 15 .quem Thoinifrx omnes fccuti fuonprxferrim lauclius 1
■ ■ ■ ' ‘ • Meta-